مشاوره کودکان : تغذیه کودکان(لیلاچهرازی مشاورکودک وبازی درمانگر)

۶-۴ ماهگی

در ۴ ماهگی مقدار غذایی که به بچه‌ها داده می‌شود، به طور منظم افزایش می‌یابد. از روزهای ابتدایی تا ۶ ماهگی روند افزایش غذا محسوس است. در ۴ ماهگی کودک از یک قاشق تا ۶ قاشق در روز می‌تواند از غذاهای جانبی استفاده نماید، ولی بعضی از کودکان هنوز آماده نیستند که از غذاهای جامد در ۴ ماهگی استفاده نمایند. برای صبحانه پوره آمیخته شده با شیر یا پوره با مقداری میوه له شده و پخته شده ۱ تا ۲ قاشق، شیر مادر یا شیر داخل شیشه. برای نهار و بعد از ظهر شیر مادر و شیر خشک. نباید در ۴ ماهگی میوه خام، تخم مرغ، مواد نمکی، شکر، چای و نوشیدنی‌هایی غیر از شیر به نوزاد بدهیم. در ۵/۴ ماهگی می‌توانیم برای نهار ۱ تا ۲ قاشق چایخوری سبزیجات و میوه‌جات له شده و صاف به اضافه شیر مادر و شیر خشک بدهیم. از ۵ تا ۶ ماهگی بهتر است برای صبحانه از پوره بچه مخلوط با شیر یا آب، مقدار کمی موز تازه له شده، شیر مادر، آب خنک یا گرم یا آب میوه، گوشت پخته شده و له شده همراه با سبزیجات پخته شده و شیر برای تغذیه استفاده نمایید.

۹-۶ ماهگی

بین ۶ تا ۹ ماهگی تغییراتی در سرعت رشد و نمو کودک به وجود می‌آید، او ممکن است قادر باشد بدون کمک بنشیند، قاشق را بلند کند و غذا را داخل دهان بگذارد و حتی تعدادی دندان داشته باشد. در این دوره باید تغذیه متنوع گردد. هیچ غذایی به تنهایی شامل تمام نیازهای کودک در ۹ ماهگی نمی‌باشد. اکنون می‌توانید از سزیجات و میوه‌جات با تنوع بیشتری استفاده نمایید، همچنین می‌توانید از گوشت قرمز و سفید به صورت آب‌پز و له‌شده و نرم استفاده نمایید. همچنین از غذاهایی مثل نان، شیرینی و کیک به صورت منظم و اندک اندک در حدود ۹ ماهگی استفاده کنید. سعی کنید بعد از دادن این نوع غذاها بچه را شیر دهید.

در رژیم غذایی کودک ۹ ماهه بهتر است برای صبحانه پوره بچه یا دیگر غلات خرد شده با شیر یا آب و آب میوه، شیر مادر و شیر خشک و برای نهار، گوشت پخته شده و له شده، ماهی یا حبوبات پخته شده، برنج، سیب زمینی، سبزیجات، یک فنجان آب خنک یا گرم یا آب میوه و برای عصرانه نان یا کره، میوه‌جات مثل توت فرنگی، موز، شیر مادر و یا شیر خشک و به هنگام خواب شیر مادر یا شیر خشک را در نظر بگیریم.

۱۲-۹ ماهگی

در حدود ۹ ماهگی فرزندان از غذاهایی که در خانواده مصرف می‌شود، لذت برده و به سه وعده غذایی که خانواده مصرف می‌کنند، عادت می‌کنند. او از تمیز کردن دندان‌هایش لذت می‌برد و به استفاده از قاشق، لیوان و ظرف علاقه نشان می‌دهد. برای این‌که کودک با رضایت بیشتری غذا را میل کند، بهتر است:

۱- غذاهای متنوع، رنگی و خوشمزه تهیه کنید.

۲- شرایط روحی خوبی را فراهم نمایید، مثلا با هم غذا بخورید.

۳- زمان مناسبی را برای غذا خوردن انتخاب کنید.

۴- موقعی که غذا را درون ظرف می‌ریزید، سعی کنید که از مقدار کم استفاده کنید و از ریختن غذاهای زیادی به درون ظرف جلوگیری کنید.

۵- غذاهای مورد علاقه او را به طور منظم در اختیارش قرار دهید.

۱٫ شکر ۲٫ نمک ۳٫ غذاهای پرچرب ۴٫ قطعات و غذاهای خیلی داغ ۵٫ نوشیدنی‌هایی مثل چای ۶٫ پنیر و محصولات لبنی.

از حدود ۹ ماهگی کودک به وسیله انگشتان دست، غذا را برمی‌دارد و این مقدمه‌ای برای استفاده از قاشق می‌باشد. در این دوره کم‌کم و پس از هفته‌ها می‌توانید استفاده از قاشق را به او یاد دهید. در ۹ تا ۱۲ ماهگی بهتر است برای صبحانه شیر مادر و شیر خشک، آب میوه، نان نرم استفاده شود و برای نهار گوشت قرمز له شده، جگر، گوشت سفید مثل ماهی و مرغ، برنج، سیب زمینی، آب و یا آب میوه از طریق فنجان و برای عصرانه نان، موز، گوجه، سیب زمینی همراه با پنیر، شیر مادر و شیر خشک و مانند دوره‌های قبل هنگام خواب، شیر مادر، شیر خشک، البته در این دوره کودک ممکن است نیاز به شیرخوردن هنگام خواب نداشته باشد. بعد از یک سالگی مادران می‌توانند از شیر گاو حدود ۳۵۰ میلی لیتر در روز برای فرزندشان استفاده نمایند. با این حال تعداد زیادی از کودکان شیرخوار، تا ۲ سالگی از شیر مادر تغذیه می‌کنند.

۳-۱ سالگی

در ۱ سالگی معمولا در تمام وعده‌های غذایی اشتها خوب است، اما گاهی هنگام صبحانه، اشتها زیاد خوب نیست، کودک گاهی از خوردن شیر با پستانک خودداری می‌کند، به‌خصوص اگر آن را تغییر داده باشند. در این دوره ترجیح دادن بعضی از غذاها برای استفاده کودک شروع می‌شود مثل: بعضی از فرنی و بعضی از سبزیجات. گاهی با انگشت غذا می‌خورد، بسیاری از بچه‌ها اصرار دارند، ایستاده غذا بخورند. گاهی آنها نیاز به یک یا دو اسباب بازی مورد علاقه دارند که هنگامی که غذا می‌خورند، دستانشان مشغول باشد. در ۵/۱ سالگی گاهی اشتها در کاهش و پایین‌تر از سطح اشتهای یک کودک کوچک‌تر از این سن می‌باشد. در غذای ظهر، معمولا بیشترین اشتها را دارد. امتناع از غذا در این سن متغیر است و به وضوع مشخص نیست، اکثر کودکان دوست دارند به تنهایی غذا بخورند و در سه وعده غذایی این عمل را انجام می‌دهند، اگرچه همیشه مادر، باید قاشقشان را پر کند.تغذیه کودکان

در ۲ سالگی اشتها خوب و بسیار عالی است و در ناهار معمولا اشتها بیشتر است، کودک در این سن نام غذاها را می‌داند و می‌تواند علایق و تنفرهایشان را بیان کند، غذاهای مجزا را ترجیح می‌دهد، گاهی غذاهای قرمز رنگ یا زرد رنگ را ترجیح می‌دهد، تعدادی از کودکان قادرند به تنهایی غذا بخورند و حتی کمک دیگران را قبول نمی‌کنند. اشتها در ۵/۲ سالگی غالبا از بسیار خوب تا بسیار بد متغیر است. کودک گاهی بین یک وعده تا وعده غذای دیگر خوب غذا می‌خورد.

گوشت، میوه‌جات و کره معمولا مورد علاقه هستند. ابتدا بشقابی که مورد علاقه اوست و سپس بشقاب دیگر را ترجیح می‌دهد، کودک می‌تواند به تنهایی تمام غذایش را بخورد و به بعضی از آداب غذاخوردن، علاقه مشخصی دارد. در ۳ سالگی اشتها بسیار خوب است، کودک شیر بیشتری می‌نوشد، امتناع و ترجیح نسبت به زمانی که کوچک‌تر بود، زیاد مشخص نیست، گوشت، میوه‌جات، شیر، دسرها و شیرینی‌جات مورد علاقه هستند. کودک می‌تواند به تنهایی غذا بخورد و به خوبی خود را تغذیه کند، حین غذا خوردن بسیار دقت می‌کند یا این‌که کُندکاری می‌کند.

۶-۴ سالگی

در ۴ سالگی اشتها متوسط است، امتناع او، نشانگر ترجیحات مشخص و معین بعضی از غذاها و امتناع از غذاهای دیگر است. کودک به ترکیب غذاهای خود عادت می‌کند، در چیدن اسباب و لوازم میز غذا کمک می‌کند، صحبت کردن مانع از غذاخوردن او می‌شود. در حدود ۴ سال و نیم یک افزایش اشتها که در ۵ سالگی به خوبی مشخص می‌شود، مشاهده می‌گردد، ولی این مسئله بدان معنا نیست که همه نوع غذایی را بهتر می‌خورند.مشاوره کودکان

کودک ۵ ساله غذای ساده را دوست دارد و در غذای اصلی‌اش ترجیح می‌دهد گوشت، سیب زمینی، سبزی خام، شیر و میوه بخورد. او به خوردن انواع غذاها ادامه می‌دهد، زیرا این، خواست مادرش است و گاهی پیش می‌آید که آنها را قبول می‌کند تنها به این سبب که مادرش او را در خوردن کمک نماید. او غذاهای ناشناخته را در رستوران یا میهمانی قبول می‌کند. کودک معمولا غذا را به آهستگی و خوب می‌خورد، با وجود این بسیاری از کودکان ۵ ساله در آخر غذا نیاز دارند که به آنها کمک شود. کودک ۵ ساله غالبا نسبت به مواد غذایی رشته‌دار و یا رگه رگه اظهار بی‌میلی می‌کند.

غذا خوردن بایکی دیگر از کودکان خانواده ممکن است اشتهای او را تحریک و یا برعکس جلوی آن بگیرد، او دیگر مانند وقتی که ۴ ساله بود، برای دویدن در اتاق یا رفتن به توالت، از جایش بلند نمی‌شود، همین، موجب سریع خوردن غذایش می‌شود. در ۶ سالگی اشتهای خوب کودک کاهش می‌یابد، بعضی از کودکان همواره در حال خوردن هستند، در ۶ سالگی حجم صبحانه کمتر می‌شود، یک رژیم مایع شامل شیر، آب میوه برای کودکان مناسب است، در این سن کودک صبح‌ها احساس گرسنگی نمی‌کند، اما در وقت خواب اشتهایی فراوان دارد، حتی ممکن است نیمه شب از خواب برخاسته و طلب غذا کند، نسبت به غذا حریص است و غذای زیادی می‌طلبد، ولی معمولا نمی‌تواند همه آن را بخورد.

کودک ۶ ساله غذاهای ساده را ترجیح می‌دهد، به طور واضح و به روشنی می‌داند که چه غذایی را دوست دارد و چه غذایی را دوست ندارد. گاه اتفاق می‌افتد که از خوردن گوشت امتناع می‌ورزد و گاه به صورت دوره‌ای بعضی غذاها را نمی‌خورد، در این سن پسته زمینی سرخ شده در کره، غذای مطلوب اوست و حداکثر تا ۸-۷ سالگی نیز این غذا را ترجیح می‌دهد، معمولا سبزیجات خام را به پخته آنها ترجیح می‌دهد، به سفتی غذا اهمیت می‌دهد و از خوردن غذاهای آبکی و نرم مانند سوپ امتناع می‌ورزد. بسیاری از کودکان ۶ ساله شروع به خوردن غذا با انگشت‌هایشان می‌کنند، حتی غذاهایی مانند پوره سیب زمینی را دوست دارد با انگشتانش بخورد. برعکس کودکانی وجود دارند که دوست ندارند به غذایشان دست بزنند و حتی ذره‌ای هم روی لباسشان نمی‌ریزند، این کودکان با دقت و مراقبت خاصی غذا می‌خورند. وقتی کودک ۶ ساله غذا می‌خورد، لقمه‌های بزرگ می‌گیرد و غالبا با دهان پر صحبت می‌کند. بهترین محرک برای وادار کردن او به تمام کردن غذایش این است که بگوییم هر کس زودتر غذایش را تمام کند، برنده خواهد شد. کودک با صدای بلند غذا را می‌جود، با دست پر غذا را برمی‌دارد، اشیاء را واژگون می‌کند و زیاد حرف می‌زند.

۹-۷ سالگی

دختر بچه‌های ۷ ساله اشتهای کمی دارند، غذاها وقتی آماده می‌شوند، برایشان مطبوع‌تر است تا وقتی که در جلویشان قرار دارد. برعکس بعضی پسرهای کوچک، اشتهایشان بسیار زیاد می‌شود. کودک ۷ ساله به وضوح امیال و نفرت‌هایشان را ابراز می‌دارد. به طور متوسط به خوبی قاشق و چنگال خود را به کار برده و غالبا کمتر تمایل دارد با دست و انگشتانش غذا بخورد. کودک ۷ ساله بیشتر توانایی غذاخوردن در محفل خانواده را دارد، او در این زمان آرام‌تر بوده و بهتر می‌تواند نشسته در جای خود باقی بماند، ولی غالبا نمی‌تواند از پریدن از روی صندلی و با عجله رفتن به طرف پنجره و به بیرون نگاه کردن، خودداری نماید.

او دیگر مانند سال قبل به آهستگی غذا نمی‌خورد و حالا بهتر می‌تواند غذا بخورد. به کودک ۷ ساله هنوز می‌بایست یادآوری کرد که قبل از غذا دست‌هایش را بشوید. در این سن کودک، کمتر حرف می‌زند، گاهی پیش خواهد آمد که هنگام غذاخوردن تا حد ممکن دهانش را پر از غذا نماید، با پا، به میز لگد می‌زند، اما بسیار آرام است. کودکانی که غذای کمی می‌خورند، معمولا در ۸ سالگی اشتهای خوبی پیدا کرده و به‌طور منظم و یا میل غذا می‌خورند و به طور کلی اشتهای زیادی دارند. حتی گاهی سومین بشقاب غذا را می‌خواهند. منحنی وزنش به سرعت بالا رفته و کودک در رابطه با چاق شدنش، مورد شوخی قرار می‌گیرد. کودک ۸ ساله هنوز از خوردن بعضی غذاها امتناع می‌کند، او به طور ساده از حس بویایی خود برای ارزیابی غذا استفاده می‌کند، قادر به جلوگیری خود از ابراز نفرتش از غذایی خاص می‌باشد و مشخص است که برای خوردن هر لقمه غذایی که از آن بدش می‌آ‌ید، به خود شجاعت می‌دهد. پدران و مادران باید مواظب باشند که کودک را مجبور به خوردن غذایی که دوست ندارد، نکنند.

کودک ۸ ساله به خوبی می‌تواند قاشق و چنگالش را به کار ببرد و برخلاف گذشته کمتر از انگشتان خود استفاده می‌کند. در منزل، با گروه خانوادگی بهتر غذا می‌خورد، زیرا واقعا هم‌نشینی را دوست دارد، او خیلی با پرخوری و عجله غذایش را می‌خورد. بعضی کودکان در این سن، که چنین سریع نیستند، با قاشق و چنگال بازی کرده و یا غذا به اطراف بشقابشان می‌ریزند. کودک ۹ ساله نسبت به سال قبل، اشتهایش را بهتر کنترل می‌کند، کودکانی که زیاد غذا می‌خورند، اشتهایی خارج از اندازه دارند و آنان که کم غذا می‌خورند، نسبت به قبل بهترین اشتها را دارند، او دوست دارد که در تهیه غذا کمک کند.

کودک ۹ ساله از نقطه نظر تغذیه، دارای سلیقه‌ای کاملا مشخص است، غذاهای ساده را بیشتر ترجیح می‌دهند، با مهارت از ظرف خودش غذا می‌خورد، به ندرت با دست غذا می‌خورد، او نسبت به طرز بد غذا خوردن آگاهی دارد، گاهی از اوقات باید کودک را به خاطر روش خوب غذا خوردنش مورد تعریف و تمجید قرار داد، بسیار کم پیش می‌آید که قاشقش را بسیار پر کند یا غذایش را با حرص و ولع بخورد، گاهی می‌تواند هم خوب غذا بخورد و هم ضمن آن صحبت کند و یا به صحبت‌های دیگران گوش بدهد. می‌توان امیدوار بود که کودکان ۹ ساله قبل از این‌که سر میز غذا بروند، به میل خود دست‌هایشان را بشویند. در ۸ و ۹ سالگی سر و وضعش مرتب نیست، در طول این زمان، از پایان یک سال، تا سالی دیگر، والدین تذکراتی در مورد غذا خوردن، چین ندادن به ابروها، خواهند داد، در بسیاری از حالات، کودک واقعا رفتار بدی ندارد، او بسیار کوچک و ناشی است.

چند نکته مهم در زمینه تغذیه کودکان:

۱- بعد از دوران شیرخوارگی باید غذای کودکان رأس ساعت معین و در محیط آرام داده شود.

۲- سیستم عصبی اطفال، توانایی انتقال فوری و توجه از یک موضوع (مثل بازی مورد علاقه) به موضوع دیگری را (مثل غذا خوردن) ندارد. اگر والدین برخورد شدید نمایند، آنان هم ضمن گریه سردادن بهانه‌جویی خواهند کرد. لذا والدین باید ۲۰ تا ۳۰ دقیقه قبل از غذا آنان را از بازی کردن بازدارند و موارد تحریکات اشتهایی اطفال را به کار برند، مثل آماده کردن سفر غذا و شستن دست‌ها.

۳- بهتر است غذای کودکان، خوش منظره و متنوع باشد. شیرینی و میوه باید بعد از غذا به آنان داده شود. علاقه کودکان به غذا نیز باید رعایت شود.

۴- عدم علاقه آنان به نوعی از غذا نتیجه رفتار والدین و اطرافیانشان می‌باشد.

۵- اگر به عللی کودک میل به خوردن غذا ندارد، از اسباب بازی مورد علاقه‌اش برای تشویق به غذاخوردن استفاده شود.