نوروفیدبک نوعی بیوفیدبک است که در آن از امواج مغزی به عنوان بازخورد استفاده می‌شود.
ایده اصلی درمان این است که مغز با مشاهده نابهنجاری امواج خود، یاد می‌گیرد خود را اصلاح نماید. این امر در روند درمان و بر اساس اصول یادگیری صورت می‌گیرد. نوروفیدبک در درمان اختلالات زیادی از قبیل:بیش فعالی و کمبود توجه، مشکلات توجه و تمرکزی،اختلالات رفتاری، افسردگی، تنظیم خلق، حمله های صرعی، ناتوانائیهای یادگیری ،اختلالات تنظیم عاطفه، اختلالات اضطرابی، حملات هراس، بی خوابی، دندادن قروچه در خواب، سردردهای میگرنی ،وسواس فکری و عملی و … به کار می‌رود. برای درک بهتر مطالب توضیحات دکتر اکبرپور متخصص اعصاب و روان را در زیر به تفضیل می خوانیم.
نوروفیدبک به عنوان شکلی از بیوفیدبک، روشی ایمن و بدون درد است که در طی آن حس‌گرهایی که الکترود نامیده می‌شوند، به سر بیمار متصل می‌گردد. در نوروفیدبک، براساس پروتکل‌های مشخص، بازخوردهای مناسب در جهت رفع نابهنجاری امواج مغزی به بیمار ارائه می‌شود. اطلاعات دریافتی توسط دو مانیتور جداگانه در اختیار بیمار و درمانگر قرار می‌گیرند. در این حالت هم بیمار و هم درمانگر قادر خواهند بود امواج مغزی بیمار را مشاهده کنند. در نتیجه فرایندهای ناهشیار و غیر ارادی (فعالیت امواج مغزی)، برای بیمار کاملاً محسوس می‌گردد (از طریق مشاهده آنها در کامپیوتر) و بیمار با کمک درمانگر و ارائه محرکهای دیداری-شنیداری قادر خواهد بود امواج نابنهجار را دستکاری کرده و در طی جلسات درمان آنها را به حالت بهنجار تبدیل کند.
موارد مورد استفاده برای نوروفیدبک تراپی:
- بیش‌فعالی/ کمبود توجه (ADHD):
بیش از هر بیماری دیگری، برای درمان بیش فعالی(ADHD ) از نوروفیدبک استفاده شده است. مطالعات و تحقیقات
مختلفی تأثیر این درمان را بر ADHD ثابت کرده‌اند.چندین درمانگر مجرب
اظهار داشتند ۸۵-۸۰% بیماران مبتلا به ADHD به وسیله نوروفیدبک بهبودی
کامل یافتند.این در حالی است که اثرات سودمندانه ی این روش را با داروی
ریتالین یکسان میدانند، علاوه بر آنکه عوارض جانبی که این دارو میتواند
ایجاد کند، در استفاده از این روش وجود ندارد. و ضمنا” اثرات سودمندانه ی آن مانند دارو موقتی نیست.
- اضطراب (Anxiety) :
بسیاری از متخصصان، به کارگیری نوروفیدبک به منظور درمان اضطراب را یکی از عمده‌ترین موارد و زمینه‌های استفاده از نوروفیدبک میدانند. اکثر آنها معتقدند اضطراب یکی از اولین بیماری‌هایی بود که به نوروفیدبک پاسخ داد. نتایج پژوهشی نشان می‌دهد که در حدود ۹۰-۸۰ % از بیماران اضطرابی با این روش درمان شده‌اند. برخی از اختلالات اضطرابی که با این روش درمان می‌شوند، عبارتند از: اختلاس وسواس فکری ـ عملی (OCD)، حملات هراس (Panic)، فوبی‌ها (Phobias) و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD).
- اختلالات یادگیری (learning Disorder).
این اختلالات در سنین دبستان شایع هستند. در این نوع اختلالات علی‌رغم هوش نرمال و عدم وجود نقص حسی، کودک در یادگیری مشکل دارد. این اختلالات موارد زیر را در بر می‌گیرد: نقص توانایی برای شناخت واژه‌ها، خواندن کند و نادرست، مشکل در فهمیدن و نام بردن اصطلاحات ریاضی، عمل‌ها و مفاهیم، و گروه‌بندی ارقام، رعایت مراحل ریاضی، شمارش، جدول ضرب و نیز مشکل در یادگیری نوشتن لغات و جملات. در درمان این اختلالات نوروفیدبک تحول بزرگی ایجاد کرده است. در مورد اختلالات یادگیری، نوروفیدبک به تنهایی پاسخگوست و نیازی به درمان مکمل ندارد. معمولاً با کامل کردن یک دوره درمانی، بهبودی ثابتی حاصل می‌شود. تأثیر این روش در چندین پژوهش علمی و معتبر نیز تأیید شده است .
– اختلالات خواب (Sleep Disregulation):
اولین تغییراتی که مراجعین عموماً بعد از شروع درمان با نوروفیدبک مشاهده می‌کنند، تغییر و تنظیم خوابشان است. بنابراین از نوروفیدبک هم در درمان اختلالات خواب نیزمیتوان استفاده کرد.
– افسردگی (Depression):
در مورد بیماران مبتلا به افسردگی اساسی (Major Depression) که هیچ درمانی برای آنها کارساز نبوده، نوروفیدبک در اغلب موارد نتیجه بخش بوده است.در برخی از کشورها یکی از بهترین و معمول‌ترین درمان‌ها برای افسرده‌خویی (Dysthymia) {فسردگی خفیفی که بیش از ۲ سال دوام دارد، اما زندگی فرد را مختل نمی‌کند}، نوروفیدبک است.
– صرع (Cerebral apoplexy):
در انواع صرع و در مواردی که داروها مؤثر نبوده‌اند و بیماری بسیار مزمن و غیرقابل کنترل بوده است، نوروفیدبک در درمان ۷۰ تا ۹۰% از بیماران موفق بوده است .در اکثر موارد نوروفیدبک باید با دارو درمانی همراه باشد، اما حدود ۲۰% از بیماران می‌توانند مصرف دارو را پس از درمان با نوروفیدبک قطع کنند .
– سوءمصرف مواد (substance abuse):
مطالعات نشان داده است که در مقایسه با درمان‌های دیگر در موارد اعتیاد، درمان با نوروفیدبک از بسیاری از روش‌های دیگر موفق‌تر بوده است. علاوه بر این درمان با این روش وسوسه و ولع فرد را کاهش می‌دهد و در درازمدت احتمال عود و بازگشت را پایین می‌آورد .از طریق نوروفیدبک می‌توان تمامی موارد اعتیاد و نیز سوءمصرف الکل را درمان کرد.
اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید لطفا ابتدا وارد شوید، در غیر این صورت می توانید ثبت نام کنید.