انحراف جنسی (پارافیلیا) و درمان آن
این اختلالات به صورت تکانه ها، خیالپردازانه ها، یا اعمال جنسی که غیرمعمول، انحرافی، یا غریب هستند،مشخص میگردند. شیوع آنها در مردها بیش از زنان میباشد.علت، ناشناخته است. استعداد زیست شناختی (الکتروانسفالوگرام غیرطبیعی،هورمونهای غیرطبیعی) ممکن است با عوامل روانشناختی، مثل سوءرفتار در زمان کودکی، تقویت گردد.
و من آیه ان خلق لکم من انفسکم
ازواجاً لتسکونوا الیما و جعل بینکم موده و رحمه ان فی ذلک لایتٍ لقومِ یتفکرون
(سوره روم آیه 21)
و از نشانه های او این است که همسرانی
از جنس خودتان برای شما آفرید تا در کنار آنها آرامش یابید و در میان شما مهر و
محبت قرار داد به درستی که در این امر نشانه هایی برای گروه های متفکر و اندیشمند
وجود دارد.
کاربر گرامی- این متن وپژه مطالعه روان
شناسان و روانپزشکان برای آشنایی با اختلالات جنسی است
مقدمه
اغلب جوامع از مسائل جنسی تابوئی ساخته اند، در حالی که این هم غریزه ای است که باید مثل غرایز
دیگر ارضا شود. زیرا که سرکوب کردن آن، سکوت در مقابل آن، دیواری از ابهام کشیدن
به دور آن و بالاخص عدم آموزش و برداشت صحیح از آن، برای تشکیل یک جامعه ایجاد
معضل و مشکل می نماید. رفتار جنسی ترکیبی از عوامل فیزیولوزیک و روان شناختی است. تعداد قابل توجهی از اختلالات جنسی معلول کمبود، نقص و اختلال دستگاه
عصبی و غدد درون ریز است، با این حال اکثر اختلالات ریشه در عوامل روان شناختی
دارد از جمله این عوامل می توان به این موارد اشاره کرد. افسردگی، اضطراب، احساس
خجالت، احساس عدم امنیت، درگیریهای حل نشده عقده ادیپ رویاهای استمناء، احساس گناه
و مجموعه ای از عوامل ناهشیار دیگر.
یکی از این اختلالات جنسی پارافیلیا یا ترجیح جنسی هستند. پارافیلیاها با خیالات ویزه جنسی،
اعمال استمناء، استفاده از آلات جنسی مصنوعی، و خواستها و الزامهای مربوط به شریک
جنسی مشخص می باشد. خیال ویزه با اجزاء آگاهانه و ناآگاهانه خود، عامل
پاتوگونومونیک بوده و تحریک و ارگاسم به درجات مختلف به پرداخت های فعالانه این
تصویر ذهنی بستگی دارد. نفوذ تصویر ذهنی و پرداخت آن در رفتار شخص وارد محدوده
جنسی کشیده شده و زندگی شخص را تحت تاثر قرار می دهد.
پارافیلیاها که انحراف دیگرگونی هم به آن اخلاق می شود، موقعیت مهمی
در طیف بین سلامت و بیماری را اشغال کرده است. در فرم خالص پارافیلیاها از نظر
بالینی مشخص و مخصوص به خود است. در یکی از قطب های طیف در سایه پسیکوزها و اختلال
هویت جنسی قرار می گیرد و در انتهای دیگر، پارافیلیاها خصوصیات مشترک زیادی با
اختلال شخصیت مرزی دارد.
-
تعریف پارافیلیا (Paraphilias) یا انحراف جنسی
واژه انحراف جنسی از دو واژه یونانی به
معنای در کنار و عشق آمده است. پارافیلیاها، خیالپردازی های غیرمعمول، امیال شدید
و یا رفتارهای جنسی هستند که معمولاً حالت تکرای داشته و از لحاظ جنسی
برانگیزاننده اند و احساسات و رفتارهای جنسی ای است که ممکن است شامل شرکای جنسی
ای باشد که انسان نیستند، رضایت ندارند و یا شامل درد کشیدن یکی از شرکای جنسی و
یا هر دو باشد. در آن حالت برانگیختگی جنسی و عملکرد فرد به تصوری بسیار خاص چه
ادراکی، چه یادآوری بستگی دارد نه به تصور شریک جنسی.
در همه پارافیلیاها عوامل روان شناختی رفتار فیزیکی را تحت تاثیر
قرار می دهند. پارافیلیاها هنگامی جنبه آسیب شناسی پیدا می کنند که بیش از خود
شدید، پایدار و مضر باشد.
معیار شخصی آسیب شناسی، عبارت است از درد، رنج و از دست دادن احساس
سلامت، میعارهای اجتماعی ممکن است زیان آور بودن برای دیگران یا تهدید علیه سلامت
و تندرستی آن باشد.این مفهوم نخستین بار در سال ۱۹۲۰ و توسط ویلهم استکل روانشناس
اتریشی نامگذاری شد.
-
سبب شناسی etiology
احتمالاً پای عوامل سرشتی در رفتار
جنسی در میان است اما به احتمال زیاد بعنوان یک پسخوارند
feed back ضعیف که هماهنگ با کانون های متعدد
موثر واقع می گردد، عمل می نماید. قرائن موجود حاکی است که عوامل تجربی و روانی در
پیدایش انحرافات تاثیر عمده دارند. در چند ماه اول زندگی اگر سازماندهی خارجی
کیفیت پایینی داشته باشد، کودک به امان انگیزه های درونی خود سپرده می شود که
قویاً تحت تاثیر اجزاء دهانی
aral و مقعدی
anal بودن و بر علیه یک سوپر ایگوی ابتدایی
عمل می کند. انگیزه ها و تصاویر ذهنی از خود و از موضوع ممکن است به گروه های
پرخاشگری و لیبدوئی تقسیم شود.
موضوعات درونی شده، خام بوده و همانند سازی ها ابتدایی است. خصوصیات
جنسی متوقف شده در این سطح، با زمینه های انحراف سادوخیسمی و مازوخیسمی مشخص است.
در عین حال، حساسیت شدیدی نسبت به ترک شدن یا بر عکس غرق شدن در دریای توجه دارد
که با نوسان ناراحت کننده مربوط به میزان تماس های نزدیک همراه است.
در تلاش برای مدارا، تدابیری نظیر فتیش ها
(fetishes) که امکان دوری و نزدیکی را در زمان
دلخواه فراهم می سازد، مورد استفاده قرار می گیرد.
فرضیه روان پویشی پارافیلیا را ناشی از تثبیت در یکی از مراحل روانی
- جنسی رشد، یا کوششی برای محافظت در مقابل اضطراب اختگی
(exhibitionism) میداند. فرضیه یادگیری، ارتباط بین یک
عمل یا برانگیختگی جنسی در دوران کودکی را که منجر به یادگیری شرطی میشود، عامل
میداند.
فعالیت پارافیلیائی به صورت وسواسی است. بیماران، به طور مکرر در رفتار انحرافی
خود گرفتار هستند و قادر به کنترل تکانه خود نمیباشند. در شرایط استرس، اضطراب، یا افسردگی، احتمال انجام رفتار انحرافی
بیشتر است.
ممکن است بیمار چندین بار عزم کند که این رفتار را کنار بگذارد. ولی
معمولاً قادر به ترک آن برای مدت طولانی نیست، واکنش نمائی و متعاقب آن احساس گناه
شدید رخ میدهد. روشهای درمانی، که تنها به میزان متوسط موفقیتآمیز بوده اند،
عبارتند از: روانردمانی بینشمدار، رفتاردرمانی، دارودرمانی به تنهائی یا همراه با
درمانهای ذکر شده.
همه گیر شناسی epidimidogy
انحراف جنسی درصد کوچکی از جمعیت را
مبتلا می سازد ولی ماهیت تکراری این اختلال موجب شروع قابل توجه ارتکاب چنین اعمال
می شود. در میان موارد شناخته شده از نظر قانونی، کودک آزاری جنسی یا میل جنسی به
اطفال یا بچه بازی در بین سایر انحرافات شایعتر از همه است. چون در این میان پای
کودکی در میان است موضوع جدی تر گرفته شده و در مقایسه با سایر پارافیلیاها کوشش
بیشتری برای ردیابی متهم یا مقصر به عمل می آید . رفتارهای انحرافی بین 15 تا 25
سالگی به اوج می رسد و پس از آن فرو می نشیند.
تشخیص و خصوصیات بالینی
در DSM-IV ملاک تشخیص انحراف جنسی عبارتند از:
وجود خیالات ویژه و تشخیص گذار و احساس نیاز شدید برای اقدام روی
خیالات مزبور یا تاثیر آنها در رفتار فرد. بنابراین خصوصیات بالینی را می توان به
دو گروه تقسیم کرد:
1- خصوصیات مشترک برای تمام اختلالات طبقه
2- آنهایی که با زیر شاخه های خاص مربوط
اند.
1- خصوصیات مشترک در تمام انحرافها، وجود
وابستگی اجباری یا تقریباً اجباری تحریک و ارگاسم به یک تصویر جنسی متشکل از اشیاء
و اعمالی است که سبب تخفیف پیوستگی بین حالت جنسی، تماس های تناسلی، و روابط
انسانی می گردد. بر خلاف نوروزها که در آنها اجزاء انحراف ناخودآگاه هستند، خیال و
تصویر ذهنی در پارافیلیا آگاهانه است هر چند که خصوصیات ناخودآگاه شدت آن را معین
می سازد، و با تعدیل بصورت رفتار آشکار در می آید. هر پارافیلیایی با ماهیت خاص
تصویر ذهنی و رفتارهای ویژه نظیر زنانه پوشی همراه با تحریک در ترانس وستیم، لذت
بخشی درد در سادوخیسم و مازوخیسم و نمایش شوم مرده بازی مشخص می شود. هم حالت
خصوصیات بالینی و هم درمان پذیری انتهائی پارافیلیاها اساساً تحت تاثیر قدرت ایگو ego است.
یکی از نشانه های مهم قدرت ایگو انعطاف پذیری روانی است. مراحل معمول
عبارتند از انعطاف پذیری نسبی (سلامت روانی)، عدم انعطاف نسبی (نوروزها)، عدم
انعطاف (شخصیت مرزی)، شکنندگی و از هم پاشیدگی (پسیکوزها). اصل کلی این است که
برای حصول انحراف اندکی توانایی در ایگو لازم است. بطور کلی، انحراف هم سبب ثبات
شخصیت می شود (stablized) و هم باعث تثبیت آن می گردد
(fixes). وقتی قدرت ایگو کمی بیشتر شد وابستگی
کامل به تصویر ذهنی و خیال انحرافی و دامگذاری آن برای تحریک و اورگاسم بوجود می
آید. ایگوی قوی تر انقیاد به انحراف را کاهش می دهد، و در سطوح بالای قدرت ایگو،
اجزاء انحرافی در زندگی خیالی شخص بصورت ناخودآگاه درآمده و نوروز بوجود می آید.
به همین صورت پارافیلیاهای مختلف میل به آراستن خود با اجزائی از انحراف در روابط
موضوعی نشان می دهند.
در فتیشیزم، سادیسم، مازوخیسم، ترانس وستیم احتمال حفظ روابط با
موضوع بالغ وجود دارد. رابطه با همنوع در پدوفیلیا هم باقی می ماند، اما با موضوع
ناپخته، در نمایشگری و شهوت تماشا، رابطه انحراف یافته و بطور کلی اتیستیک است. در
اورولاگنیا و کوپروفیلیا ممکن است پای شریک جنسی در میان باشد، اما احتمالاً رابطه
با معنی تر با موضوع بیشتر تنزل یافته و جا به جایی یافته است. ندرتاً اشاره شده
است که خیال انحرافی و نیازهای تحریک آنقدر ناجور و غریب است که بتواند رابطه با شریک
جنسی موافق را منتفی سازد. معهذا، این موضوع احتمالاً در مورد منحرفین شدیداً
بیمار، که هیچ راهی به جز حذف صفات انسانی هر شریک جنسی را ندارند، صدق می کند.
روابط آنها شکننده بود و از هم می گسلد. برای آنها که آشفتگی روانی کمتری داشته و
توانایی ایجاد روابط موضوعی را دارند، شریک های موافق قابل وصول است.
-
برخورد با اختلالات ترجیح جنسی
تقریبا تمام موارد باید به متخصص روانپزشک ارجاع داده شود
ارزیابی
1- قدم اول شناسائی مشکل و مدت آن است
2- سپس باید هر گونه اختلال روانی را رد
کرد
نکته : اگر اختلال رفتار جنسی برای اولین بار در سنین میانه یا بعد
از آن ظاهر شود باید دمانس،الکلیسم، اختلال افسردگی و مانیا را در نظر گرفته شود
3- قدم سوم : ارزیابی عملکرد نرمال جنسی
است. چون یکی از اهداف اصلی تقویت این عمل است و بایستی با مصاحبه با شریک جنسی
فرد و بهبود روابط جنسی آن دو این امر را تقویت کرد
4- قدم چهارم : ارزیابی نقش رفتار غیر
طبیعی در زندگی بیمار است. ممکن است این رفتار ها حتی روشی جهت کنار آمدن فرد با
تنهائی , افسردگی با اضطراب باشد
5- در نهایت: انگیزه درمان بررسی شود.
اغلب بیماران توسط همسر یا پلیس یا فرد دیگری آورده می شوند و برخی هم به علت
افسردگی یا احساس پشیمانی یا مشکل ناشی از رفتار خود مراجعه می کنند .
-
خصوصیات مشترک پارافیلیاها
خصوصیات اساسی |
خصوصیات فرعی |
سایر خصوصیات |
1- انحراف هسته ای از ابهام در تفاوتهای جنسی و تناسلی و تیرگی در تعیین حدود مادر- کودک بخصوص در زمینه تناسلی حاصل می شود |
1- خیالات جنسی مداوم، مکرر و نافذ بصورتی غیرعادی وجود دارد. |
1- ممکن است اشیاء بمنظورتحریک جنسی بر انسان ترجیح داده شوند. |
2- پارافیلیا برای پوشاندن نقص احساس تمامیت جسمی و درک واقعیت بکار می رود. |
2- خیالات بطور عمده مطلوب برای ego است هر چند شخص به غیرعادی بودن آنها واقف است. |
2- ممکن است اعمال جنسی تکراری همراه با تحمل یا تحمیل رنج و تحقیر واقعی یا تصنعی صورت بگیرد. |
3- پارافیلیا محافظی در مقابل اضطراب اختگی و اضطراب جدائی است. |
3- تحریک جنسی و اورگاسم بصورت الزامی به خیالات انحرافی وابستگی دارند. |
3- ممکن است اعمال جنسی تکراری بدون رضایت طرف مقابل صورت بگیرد. |
4- پارافیلیا راه خروجی برای انگیزه های پرخاشگری، جنسی فراهم می کند. |
4- خیال انحرافی انگیزه سازمان دهنده قوی در زندگی بیمار محسوب می شود |
4- علاقه جنسی روی اعمال یا اشیاء جانشین شونده یا موضوع پست و دفع شده متمرکز می گردد. |
5- خیال و رفتار انحرافی، حالات جبرانی ناشی از تعارض های تکوینی و ناراحتی مربوط به آن است. |
5- خصوصیات پسیکوپاتولوژیک کلی طیف اختلالات شخصیت مرزی وجود دارد. |
انحرافات جنسی یا پارافیلیاهای شایع
عبارتند از:
اختلال: نمایشگری ، بدن نمایی یا عورتنمائی (exhibitionism)
تعریف: نشان دادن آلت تناسلی برابر عموم، در زنان نادر است. نمایشگری
نیز چون نمایش آلت تناسلی به دختران نوجوان در ملا عام را شامل می گردد، به
دستگیری عامل می انجامد
1- بدن نمائی یا خودنمائی جنسی مانند
همجنس بازی و بچه بازی نماینده نوعی تثبیت یا برگشت به مرحله پیشین تکامل جنسی و
روانی شخص است.
2- شخصی که بدن خود را نشان می دهد خودشیفته (یعنی عاشق خود) است. او از
احساس اخته شدن رنج می برد و می کوشد تا با نشان دادن آلت مردی خود که نشانه قدرت
است با این احساس مقابله کند و او می خواهد تماشاگران نسبت به آلت او واکنش نشان
دهند.
3- اصولاً تمایلات خودنمائی جنسی از روابط
فرد با مادرش حاصل می شود که غالباً سلطه جو و بیش از اندازه مراقب حال او بده است.
4- علت وجود مادری تهدید کننده فرد مبتلا
به بدن نمائی تا آن حد مضطرب می شد که احساس اختگی و تسلیم می کند در واقع او بطور
خودآگاه یا ناخودآگاه باید با مادر خود رقابت کند ولی در این موقعیت رقابت آمیز او
چیزی در عوض می خواهد یعنی دوستی و عشق مادر را طلب می کند تحت این شرایط است که او
خود را می نمایاند. (ایواهمس، 1371-1338)
خصوصیات نمایشگری و نظربازی
خصوصیات اساسی |
خصوصیات فرعی |
سایر خصوصیات |
ابراز همانند سازی زنانه و مقاومت در مقابل آن به صورتی وسواس گونه از طریق آزمون دوباره آلت تناسلی و واکنش نسبت به مشاهده آنها تکرار می شود. |
1- خیال اساسی انحراف مربوط به نمایش آلت تناسلی به شخص دیگر بصورت فعال یا انفعالی- نشان دادن یا نگاه کردن به ترتیب.خصوصیاتی که در DSM-II اساسی شمرده می شوند. |
نشان دادن آلت تناسلی یا آرایش کردن برهنگی یا عمل جنسی جزء مقدم فعالیت جنسی بوده و ممکن استمکرر اتفاق بیفتد. |
|
2- نمایشگری و نظر بازی قطب های مقابل انحراف اسکوپیتوفیلیگ مشخص می سازند |
ملاحظات عمومی:
افراد میخواهند که به جنس مؤنث شوک وارد کنند، واکنش او تصدیقی
برای سالم بودن آلت تناسلی به بیمار است.
درمان:رواندرمانی بینشمدار، شرطیسازی انزجاری.
زنان باید سعی کنند که به مرد عورتنما توجهی نکنند، چرا که او خطرناک نیست، اگرچه نفرتانگیز است، یا به پلیس خبر دهند.
مرکز روانشناختی و مشاوره انتخاب
تلفن هماهنگی جهت تعیین وقت قبلی:
0616-638-0922 فرزاد سلحشور
اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید لطفا ابتدا وارد شوید، در غیر این صورت می توانید ثبت نام کنید.