تاثیر بازی پازل بر هوش کودکان

اهمیت بازی پازل برای کودکان

پازل، یک بازی هیجان انگیز برای کودکان است. آنها در دوره نوپایی از بازی با پازل ها و مکعب های پازلی لذت می برند. ویژگی اصلی پازل ها این است که کودک در ذهنش توانایی تکمیل تصاویر را پیدا می کند. اهمیت بازی پازل به خاطر تاثیری است که بر ابعاد مختلف هوش و توانایی های ذهنی کودک و همچنین سایر گروه های سنی دارد. در خرید پازل ها باید به سن و سطح درک و فهم کودک و تناسب پازل با آن توجه داشت. پازل نباید آن قدر سخت باشد که کودک از حل آن ناتوان شود و احساس شکست و نومیدی کند. پازل باید کودک را به مبارزطلبی و تفکر و تأمل وا دارد تا کودک از توانایی های ذهنی و روانی خویش برای حل مسئله استفاده کند. ولی این مبارزه طلبی و زورآزمایی فکری و روانی نباید خیلی ادامه یابد، وگرنه کودک احساس شکست و حقارت می کند و اعتماد به نفس او کاهش می یابد.

همچنبن پازل نباید آن قدر ساده و آسان باشد که کودک علاقه اش را از دست بدهد و احساس خستگی کند، بلکه باید کودک را به مبارزه بطلبد و کودک پس از مقداری تلاش و کوشش فکری، بتواند بر آن پیروز شود تا برایش جذاب و شیرین باشد. درجه سختی و آسانی پازل به اندازه پازل یا موضوع آن بستگی دارد که ریز یا درشت و تعداد آن کم و یا زیاد باشد. پازل کودکان از 3 تا 36 قطعه طراحی می شود. اهمیت بازی پازل در این است که برای تهیه پازل، متناسب با سن کودک از پازل های ساده تر شروع کنیم و گام به گام او را با پازل های سخت تر و پیچیده تر آشنا کنیم. در اینصورت از نتایج و بازخورد مثبتی در بازی بهره مند شده و انگیزه اش برای بازی بیشتر شود.

بازی با پازل های یک تکه

برای کودکان نوپا که هنوز هیچ ایده ای دربارۀ پازل بازی ندارند، شما نخست می بایست با پازل هایی مخصوص این دوره، مفهوم چفت کردن را به او یاد دهید.برای این منظور بهتر است از پازل های تک تکه ای یا جایگذاری استفاده کنید، که شکل ساده ای داشته و پازل را فیت یک زمینه می کند. چون حتی زمانی که کودک قادر به درک قسمت های مختلف نیست به وسیله ی آزمایش و خطا به راحتی می تواند جای واقعی آنها را پیدا کند.

بازی با پازل تک تکه ای می بایست تا جایی ادامه داشته باشد که کودک به مهارت بازی برسد و بتواند هنگامیکه یک پازل تک تکه ای دیگر در اختیارش قرار می دهید طی یک یا سه بار تلاش آنرا در جای خود قرار دهد. پازل های جور چین تک تکه ای هم بدین منظور مناسب اند. استفاده از جورچین اشکال نیز به کودک نوپایتان کمک می کند تا اشکال را درک کرده و به علاوه آنها را با یکدیگر هماهنگ سازد. اگر فکر می کنید که این بازی برای کودک شما کمی سخت است می توانید آن را ساده سازی کنید. نخست هرتکه پازل جورچین را جلوی محل قرارگیری اش قرار دهید، سپس از اوبخواهید تا آنرا سر جای خوش بگذارد. این شیوه باعث تقویت استعدادهای شناختی همراه با تمرین حل مسئله می شود.

بازی با پازل های دو تکه ای

وقتی که احساس کردید کودک شما در انجام پازل های تک تکه ای مهارت زیادی پیدا کرد و یاد گرفت که پازل های جورچین چگونه کار می کنند. در مرحله بعدی مفهوم تکمیلی یک تصویر را به او آموزش دهید. به کودک خود یاد داده که چگونه تصاویر با چسباندن تکه ها به هم تشکیل می شوند. بهتر است جلوی او چند بار بازی کنید. و وقتی او پس از مدتی بازی با پازل های دوتکه به درک تکمیل شکل با قرار دادن پازل ها در کنار هم رسید، به او پازل های 4 تکه ای را معرفی کنید.

بازی با پازل های 4 تکه ای

کسب مهارت در حل پازل های ۴ تکه ای به این معنا نیست که او می تواند پازل های 6 و 12 تکه ایی را نیز حل کند. کودکان پازل های با تکه های بیشتر را به مرور زمان یاد می گیرند. بنابراین، حتی اگر روی یک بسته پازل 6 و 12 تکه ای نوشته بود که مخصوص کودک نوپا، شما تاوقتی که کودکتان به مهارت حل پازل های 4 تکه ای نرسیده نباید، این پازل ها را در اختیار او بگذارید. برای استفاده از پازل های با قطعات بیشتر کودک می بایست به لحاظ :عاطفه مثبت و انگیزش، مهارت های ادراک دیداری و توجه و تمرکز رشد کرده باشد. این سه عامل در تسلط یافتن و تشویق کودک برای حل پازل های 4 تکه ای بسیار مهم اند.

برای شروع بازی ابتدا پازل های تکمیل شده را جلوی کودکتان قرار دهید و برای تشویق کودک به ادامه بازی می توانید یک قصه دربارۀ آن پازل هم بسازید. پس از آن که کودک خوب تصویرتکمیل شده را مشاهده کرد جلوی چشمان او یک تکه را برداشته از پازل اصلی کمی دورتر بگذارید. بعد از کودک بخواهید که آن تکه پازل جدا شده را سر جای خودش بگذارد و شکل را تکمیل کند. سپس این کار را با تکه دیگر انجام دهید.

بازی با پازل هایی با قطعات بیشتر

همانطور که در مورد پازل چهار تکه ای گفته شد، برای آموزش حل پازل های با قعات بیشتر نیز یکی از شیوه های آموزش تکمیل پازل در سنین پایین، روش زنجیره معکوس است. بدین ترتیب که ابتدا تصویر کامل را به کودک نشان می دهیم و سپس یکی از قطعه هایی که تصویر را کامل می کند را از آن جدا می سازیم و از کودک می خواهیم تا آن قطعه را در جای خود قرار دهد . در مرحله ی بعد، دو قطعه را جدا می کنیم و از وی می خواهیم تا آن قطعه ها را در جای خود قرار دهد. به هیمن ترتیب پیش می رویم تا کودک مستقلاً بتواند همه ی قطعات را به هم وصل کند و تصویر کامل را به وجود آورد. اهمیت بازی پازل در این است که تصاویر پازل ها درباره ی موضوع هایی باشد که در محدوده ی تجربیات کودک قرار دارد و کودک پیشتر با آن آشنا شده است. تصاویر قهرمانان کارتونی همیشه مورد علاقه ی کودکان هستند و آنان با آنها آشنایی قبلی دارند. این نمونه ها به فرهنگ جامعه و طبقه اجتماعی کودکان نیز ارتباط دارد.

اهمیت ،اهداف و فواید بازی پازل برای کودکان

1. تشخیص تفاوت در فرم، رنگ، اندازه و شکل به عنوان ابزار پایه هوش در دوره نوپایی
2. تقویت هوش کلامی و افزایش دامنه واژگان جدید هنگام آشنایی با تصاویر جدید.
3. تقویت هوش فضایی، هندسی و تجسمی، با تجسم طرح اصلی و دنبال کردن خطوط و رنگها.
4. فهم رابطه بین جزء و کل و اینکه اجزاء شکل اصلی را می سازند.
5. تقویت حافظه دیداری.
6. افزایش قدرت هماهنگی بین چشم و دست که در سنین پایین بسیار اهمیت دارد.
7. افزایش قدرت توجه و تمرکز به عنوان یکی از مهارت های پایه برای آموزش و پرورش کودک
8. پرورش ذوق هنری کودک با درک تصاویر و رنگها
9. تقویت مهارتهای حرکتی دست به خصوص در پازل های مکعبی
10. درک مفهوم نظم و ترتیب و ضرورت توجه به آن.
11. افزایش اعتماد به نفس و احساس رضایت خاطر پس از حل پازل.
12. تقویت مهارت حل مسئله.
13. آموزش صبر و پایداری در حل مسئله.
14. درک مفاهیم سطح، حجم و ارتفاع در بازی با پازل های مکعبی.
15. تقویت هوش منطقی و استدلالی که پایه آموزش ریاضی نیز محسوب می شود.

توجه داشته باشید که پازل بازی های دیجیتالی که امروزه در تبلت، موبایل و کامپیوتر وجود دارد همه مزایای فوق را در بر ندارند و البته آنها نیز مفید هستند و در مقایسه با سایر بازی های خشن و نامناسب کامپیوتری برتری دارند. البته به استفاده از تبلت و کامپیوتر باید به محدودیت زمانی استفاده از آنها در طول روز برای گروه های مختلف سنی توجه داشت. زیرا مضراتی برای قوای جسمی و ذهنی کودک دارند که می توانید اطلاعات بیشتر در این مورد را در مقالات مربوطه ببینید.