تمایل به رفتارهای مردانه، از مهم ترین دلیل اعتیاد زنان

افزایش آمار اعتیاد در جامعه بانوان، حاکی از وضعیت نگران‌کننده و بغرنجی است که پیش روی ماست و چون مادران و زنان نقطه پرگار سلامت اجتماع و خانواده هستند، اگر چاره‌ای اساسی بر رفع آن نیندیشیم، نسل‌های بعد وضعیت غم‌انگیز و نابسامانی خواهند داشت.

 

اعتیاد و بانوان... دو کلمه خاص که دو احساس متضاد را در ما برمی‌انگیزد. یک‌سو «اعتیاد» که در یک ارتباط مطلقا منفی و دوسویه، ریشه و نتیجه بسیاری از ناهنجاری‌های اجتماعی، اخلاقی و فرهنگی است و بحرانی است که اگر دامن جامعه‌ای به آن آلوده گردد، سرانجام آن جامعه لاجرم انحطاط و زوال خواهد بود. چنان‌که روباه پیر استعمار در قرن نوزدهم با حربه مواد مخدر در جنگی که به نام «جنگ تریاک» مشهور شد، کشوری به عظمت چین را به‌زانو درآورد.

این موضوع در کشور خودمان نیز مصداق دارد. از پیران قدیم شنیدم که ده‌ها سال پیش، برای رواج تریاک و مواد افیونی، آن را باقیمت‌های ارزان در اختیار مردم می‌گذاشتند و سوخته آن را به قیمت گزاف می‌خریدند! تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل... عملی به غایت ناجوانمردانه!

افزایش آمار اعتیاد در جامعه بانوان که توسط مسئولین اعلام می‌شود، حاکی از وضعیت نگران‌کننده و بغرنجی است که پیش روی ماست و چون مادران و زنان نقطه پرگار سلامت اجتماع و خانواده هستند، اگر چاره‌ای اساسی بر رفع آن نیندیشیم، نسل‌های بعد وضعیت غم‌انگیز و نابسامانی خواهند داشت. به برخی از اظهارنظرها در این مورد نگاهی می‌اندازیم:

1) آقای دین‌پرست، معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکت‌های مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر در مصاحبه با خبرگزاری ایسنا به تاریخ 18 اردیبهشت 93، یکی از مشکلات درمان اعتیاد را، ننگ و عار دانستن اعتیاد زنان دانست که سبب کاهش مراجعه زنان به مراکز درمانی می‌شود و افزود: 9.3 درصد از جمعیت معتادان را زنان تشکیل داده‌اند.

2) سرهنگ صادقی، جانشین دبیر شورای هماهنگی ستاد مبارزه با مواد مخدر خراسان رضوی نیز به تاریخ 28 اردیبهشت در گفتگو با خبرگزاری‌ها گفت: زنان معتاد، به مخدرهای صنعتی و روان‌گردان گرایش بیشتری دارند. بیشتر این زنان در بازه سنی 19 تا 28 سال قرار داشته و این افراد به مصرف مواد مخدر صنعتی و روان‌گردان تمایل بیشتری دارند.

وی با تأکید بر اینکه عواقب اعتیاد زنان نسبت به مردان در جامعه ما شدیدتر است، عنوان کرد: اساس خانواده در کشورهای مذهبی بر پایه زنان است و وقتی اساس و ستون یک خانواده متزلزل و دچار اعتیاد می‌شود، به تمام اعضای خانواده به ویژه فرزندان آسیب‌های جبران‌ناپذیری وارد می‌شود.

3) معاون رئیس‌جمهوری در امور زنان و خانواده، طی مصاحبه‌ای با فرهنگ نیوز گفت: اعتیاد یکی از آسیب‌هایی است که پدیده‌ای چندوجهی محسوب می‌شود و به جرأت می‌توان گفت هیچ جامعه‌ای از آن مصون نیست. این پدیده تهدیدی علیه امنیت کشور و یکی از موانع توسعه پایدار است.

مولاوردی گفت: افزایش اعتیاد در زنان به واقعیتی تلخ و انکارناپذیر تبدیل شده است و امروز نمی‌توان استراتژی انکار را در پیش گیریم و از کنار این مسئله بگذریم. معاون رئیس‌جمهوری در امور زنان و خانواده گفت: حدود ۷۰ درصد زنان معتاد به واسطه اعتیاد همسران خود و فشار، ترس و همدردی با آن‌ها اقدام به توزیع یا مصرف مواد مخدر می‌کنند. همچنین حدود ۶۰ درصد از زنان زندانی با جرائمی که در ارتباط مستقیم با مواد مخدر است، درگیر هستند.

وی افزود: موضوع پنهانی بودن اعتیاد زنان نسبت به مردان، یکی از موانع درمان آن‌ها است و موجب می‌شود زنان از بیم نگاه اجتماع نتوانند به فرایند بهبودی تن دهند. رشد اعتیاد در زنان سریع‌تر از مردان است و در این رابطه با پدیده‌ای تلسکوپی مواجهیم.

وی اضافه کرد: وقتی زنان معتاد باردار می‌شوند مخاطرات زیادی را متوجه فرزندان خود می‌کنند. کشیده شدن دامنه اعتیاد از حاشیه‌نشینی به باشگاه‌های ورزشی و آرایشگاه‌ها، واقعیتی است که گرچه از نظر کمی قابل ملاحظه نیست، اما نمی‌توان از آن عبور کرد. همچنین دختران جوان دانشجو و تحصیل‌کرده به ویژه در خصوص سوءمصرف محرک‌ها و قرص‌ها نشان می‌دهد که باید به این موضوع توجه شود.

وی گفت: امروز اعتیاد مردان یکی از اصلی‌ترین عوامل جدایی زوجین است که مطابق آمار ۵۵ درصد از طلاق‌ها ریشه در اعتیاد مردان دارد. همچنین کودک‌آزاری و قتل جزو آسیب‌های ناشی از اعتیاد است.

4) مشاور دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر در امور زنان و خانواده نیز طی مصاحبه با رسانه ها به تاریخ 20 فروردین 93، با ابراز تأسف از سرعت شیوع اعتیاد در بین زنان در سال‌های اخیر گفت: افزایش دو برابری آمار زنان معتاد در مدت زمان کوتاه یک زنگ خطر و هشدار محسوب می‌شود.

زهرا بنیانیان با بیان اینکه زن و خانواده در کنار یکدیگر قرار دارند، گفت: این موضوع از چنان اهمیتی برخوردار است که ستاد مبارزه با مواد مخدر با حساسیت و برنامه جدی پیگیر مسئله اعتیاد زنان است چرا که زن، بنیان و دوام خانواده است و اگر زن در یک خانواده متزلزل شود، خانواده تخریب می‌شود.

وی تصریح کرد: درصد بالایی از زنان معتاد به علت مصرف مواد مخدر، به رفتارهای پرخطر جنسی سوق داده و از سوی خانواده طرد می‌شوند. لذا با توجه به شرایطی که در اجتماع برای آن‌ها پدید می‌آید، فاصله ابتلا به مواد مخدر تا سقوط کامل آن‌ها بسیار کوتاه است و بسیاری از زنان چون احساس قربانی شدن دارند، به دنبال قربانی کردن افراد دیگری می‌روند که این موضوع می‌تواند فضای خطرناکی را برای جامعه به وجود بیاورد.

بنیانیان در ادامه گفت: اغلب زنانی که معتاد می‌شوند، به علت داشتن فرزند نمی‌توانند دنبال درمان خود باشند یا دیر نسبت به درمان خود اقدام می‌کنند. این در حالی است که به لحاظ شرایط فیزیولوژیکی، سرعت تخریب بدن زن بیشتر از مردان بوده و همچنین به لحاظ روحی و روانی اعتیاد آن‌ها بر کیفیت درمان تأثیر می‌گذارد.

به گفته وی، وقتی زنان درگیر مسائل عاطفی می‌شوند عمدتا به علت اعتیاد همسران خود در این دام گرفتار شوند و مردان معتاد برای نگه‌داشتن همسر خود به اعتیاد او تمایل می‌یابند؛ از سوی دیگر به علت علاقه‌ای که به همسر خود دارند، اگر او ترک نکند زن نیز دیرتر به دنبال ترک اعتیاد می‌رود لذا زنان بسیار سخت‌تر از مردان از گروه مصرف‌کنندگان جدا می‌شوند.

به گفته مشاور دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر در امور زنان و خانواده ، اعمال خشونت‌ از پیامدهایی است که زن در صورت ابتلای خود یا همسرش به مواد مخدر از آن رنج می‌برد و آمارها نشان می‌دهد از زمانی که مصرف مخدرهای صنعتی و روان‌گردان‌ها افزایش‌یافته، شاهد قتل‌های زیادی هستیم که ریشه آن در توهم و اعتیاد مردان است. لذا زنان مبتلا به مواد مخدر با انواع خشونت‌های جسمی و روانی مواجه هستند و از سویی انگ و تبعیض نیز زنان مبتلا را درگیر می‌کند.

وی ادامه داد: ممکن است مواد مخدر در ابتدا همراه با کسب لذت و فراموشی غم‌ها و ناراحتی‌ها همراه باشد و جسم در مقطعی لاغر و شاداب باشد، اما تمامی این موارد مقطعی است و بعد از مدت زمان کوتاهی پیامدهای مخرب آن آغاز می‌شود که این پیامدها و عواقب باید صادقانه به مردم اطلاع‌رسانی شود تا هیچ فردی به علت نداشتن درگیر این چالش‌ ویرانگر نشود.

                                                                            
«بانوان» یعنی نیمی از جمعیت هر کشور که تأثیرات مهمی در رخدادها و وقایع می‌گذارند، حتی اگر در منزل بمانند، به خانه‌داری بپردازند و فرزندانشان را پرورش دهند. نام زن باعاطفه، لطافت، ظرافت، مهربانی، محبت، فداکاری، مدیریت، از خودگذشتگی و صفاتی مانند این‌ها، پیوندی ناگسستنی خورده است. در یک جمله، به ضرس قاطع می‌توان گفت: فلاح و ضلال یک جامعه، از درون خانواده ها برمی‌خیزد؛ خانواده‌ای که بانوان مدیر و راهبر آن هستند. این تاثیر آن‌قدر گویا و مبرهن است که امام خمینی(ره) فرمودند: از دامن زن، مرد به معراج می‌رود!
و به راستی که چه جمله نغزی...

در طول تاریخ علی‌رغم تأکیدات دین اسلام بر تساوی (و نه تشابه) حقوق زنان و مردان، اما واقعیت تلخی که قابل انکار و چشم‌پوشی نیست، خودنمایی می‌کند و آن این‌که متأسفانه زنان هماره به عنوان جنس دوم مطرح بوده و زیردست بوده‌اند. نکته تلخ‌تر این که حتی به عنوان کالایی در اختیار مرد، به فروش می‌رفته‌اند، در اختیار دیگران گذاشته می‌شده‌اند و بسیار جورها که  زبان از گفتنش قاصر است.

در عصر جدید و هم‌زمان با تغییرات جهانی و جنب‌وجوش جنبش‌های دفاع از حقوق زنان که عمدتا پیشرفت‌هایی نیز داشته است، بانوان وطنم نیز در تلاش برای گرفتن حق خود از مردان هستند! حقی که در طول تاریخ از ایشان دریغ شده است. اما در راه رسیدن به حقوق نادیده گرفته شده، آن‌ها هر چه بیشتر به طرف مرد شدن و داشتن رفتارهای مردانه، سوق پیدا کرده و پیش رفته اند. آیا تنها راه رسیدن به حقوق ازدست‌رفته و دریغ شده، زمخت و سخت شدن به مثابه مردان است؟! تلاش برای ایفای نقش‌های پررنگ و موثرتر در اجتماع، نباید باعث شود تا اصل زن بودن، مدیر منزل بودن، مهربان بودن و مانند این، به فراموشی سپرده شود.
تا سالیان پیش، گرفتاری در دام اعتیاد، به طور خاص جامعه مردان را تهدید می‌کرد و درصد بسیار اندکی از جمعیت معتادان به مواد مخدر را بانوان تشکیل می‌دادند. اما به مرور این درصد ناچیز، تغییرات فاجعه باری به خود دید و اینک به نقطه‌ای رسیده‌ایم که امروز زنان نیز تعداد زیادی از جامعه معتادان را تشکیل می‌دهند.

علت چیست که شخصی به لطافت یک بانو، به سوی اعتیاد میل پیدا می‌کند؟ چه سیری طی شده تا به این روز رسیدیم که بانوان می‌خواهند در همه‌چیز حتی در اعمال منفی و تایید نشده، از آقایان سبقت بگیرند، معادله‌ای ده‌ها مجهولی است که به سادگی حل نشده و معلوم نخواهد شد.

این روزها دیدن بانوانی که در دام مواد افیونی چه سنتی و چه صنعتی گرفتار شده‌اند، عجیب نیست. این معضل به ویژه در شهرهای بزرگ نمود بیشتری دارد. به نظر می‌رسد علی‌رغم تلاش‌ها و مجاهدت‌های نهادهای مسئول، آبشخور این مسئله اسف‌بار، همچنان تغذیه می‌شود.

این معضل روز به روز ابعاد تازه‌تر و مصیبت‌بارتری به خود می‌گیرد که لزوم نگاه جدی‌تر متصدیان و استفاده از روش‌هایی فراتر از آن چه تا به حال عمل می‌شده است را گوشزد می‌کند. به نظر می‌رسد صرفاً با انجام اقدامات تنبیهی، کیفری، بازداشت و کلینیک‌ها و کمپ‌های ترک اعتیاد و تهیه چند بروشور و اقداماتی مشابه این، نمی‌توان مسئله‌ای به این بزرگی را حل کرد. شاید نهادهای فرهنگی و دینی بتوانند با نگاه جدی‌تر وارد کارزار مبارزه با مواد افیونی شده و با ارائه راه‌کارها و انجام اقدامات فرهنگی- مذهبی در ابعاد کلان، از بار فاجعه‌ای که هر روز عمیق‌تر می‌شود بکاهند.

به گفته حضرت حافظ:
ما بدان مقصد عالی نتوانیم رسید***هم مگر لطف شما پیش نهد گامی چند
در ذهنم همچنان تضاد موجود بین دو کلمه «اعتیاد» و «بانوان» در نوسان است. کاش هیچ‌وقت بین این دو، پیوندی چنین نامیمون اتفاق نیفتد و هر چه زودتر اعتیاد از جامعه و به‌ویژه کانون خانواده‌ها برچیده شود و این میسر و میسور نخواهد شد مگر به همت جمعی همه‌کسانی که دستی بر آتش دارند.

 

https://t.me/entekhab123

مرکز روانشناختی و مشاوره انتخاب

تلفن هماهنگی جهت تعیین وقت قبلی:

0616-638-0922 فرزاد سلحشور

مرکز مشاوره تلفنی