تکنیک ‌های مؤثر برای کنترل خشم کودکان

اگر کودک نداند که چگونه احساسات خود را مدیریت کند ، با بروز ناکامی و احساس خشم، به‌ سرعت شاهد لجبازی، بی‌احترامی، پرخاشگری در او خواهید بود. عصبانیت در کودکان که می‌تواند به شکل دعوا و آزار سایرین دیده شود، نباید مورد غفلت قرار گیرد. خشم در کودکان با مشکلات تحصیلی، طرد از جانب همسالان و سلامت روانی ضعیف در سنین بزرگسالی ارتباط دارد. اگر فرزند شما قادر نیست خشم و عصبانیت خود را کنترل کند، استراتژی که در زمینه کنترل خشم است ، به او کمک خواهد کرد که خشم خود را مدیریت کند.

۵ تکنیک موثر و کاربردی برای مدیریت عصبانیت در کودکان

۱. به کودک خود بیاموزید میان احساس و رفتار خود تفاوت قائل شود

خشم احساسی طبیعی و سالم است. اما درک تفاوت میان احساس خشم و رفتارهای پرخاشگرانه یا همان عصبانیت، برای بسیاری از کودکان دشوار است. به فرزند خود آموزش بدهید که روی احساسات خود نامی بگذارد، تا بتواند احساس خشم، ناکامی و ناامیدی خود را به بیان درآورد. به کودک خود بگویید: عصبانی‌شدن اشکالی ندارد، اما کتک ‌زدن دیگران ممنوع است . به او کمک کنید به این درک برسد که در زمان احساس خشم، کنترل رفتارهایش در دست خود اوست. گاهی رفتارهای پرخاشگرانه از چند حس متنوع برمی‌خیزد، برای مثال غم یا خجالت ‌زدگی. به دفعات و در طی زمان در مورد احساسات با کودک صحبت کنید. کودک شما در این فرایند به درک بهتری از احساسات خود خواهد رسید.

۲. خود شما الگوی خوبی از مهارت‌ های مدیریت خشم باشید

بهترین روشی که می‌توانید به فرزند مدیریت خشم بیاموزید، این است که به کودک نشان بدهید درمواقع بروز خشم چگونه برخوردی دارید. اگر کودک شاهد عصبانیت شما باشد، احتمالا همین کار را هم خواهد کرد. اما اگر او شاهد کنارآمدن شما با احساسات‌ شما به شیوه‌ای مهربانانه و آرام‌ تر باشد، او هم این روش را انتخاب خواهد کرد.
اهمیت دارد که کودک را درمعرض بسیاری از مشکلات دوران بزرگسالی که با آن مواجه ‌اید، قرار ندهید، اینکه او شاهد باشد که چگونه خشم‌ خود را مدیریت می‌کنید، بسیار مهم است. به مواقعی اشاره کنید که دچار احساس ناکامی می‌شوید تا کودک متوجه شود که بزرگسالان هم گاهی دچار خشم می‌شوند.
زمانی‌که در حضور کودک کنترل خود را از دست می‌دهید و عصبانیت را در رفتار نشان می‌دهید، مسئولیت آن را بپذیرید. معذرت‌ خواهی کنید و بگویید که به جای پرخاشگری باید چه می‌کردید. بگویید: «متأسفم که امروز جلوی تو داد کشیدم، وقتی خشمگین بودم. به ‌جای اینکه صدایم را بالا ببرم باید می ‌رفتم که قدم بزنم تا خشمم فروکش کند».

۳. برای عصبانیت قانونی را در نظر بگیرید

بیشتر خانواده‌ها قوانین نانوشته ‌ای درباره‌ی عصبانیت دارند که می‌گوید کدام رفتارها قابل ‌قبول و کدام‌ یک غیرقابل‌ قبول هستند. برخی خانواده‌ها اهمیتی نمی‌دهند که درب به‌هم ‌کوبیده شود یا صدا بالا برود. برخی خانواده‌ها هم تحمل این رفتارها را ندارند.
قوانین خانه‌ خود را بنویسید و انتظارات‌ خود را در آن مشخص کنید. داشتن رفتاری محترمانه در زمان بروز خشم باید موضوع محوری قوانین عصبانیت باشد. مواردی مانند ممنوعیت پرخاشگری فیزیکی، توهین، فحش و تخریب اموال را در قوانین لحاظ کنید تا کودک بداند، نمی‌تواند در هنگام عصبانیت، اشیا را پرتاب کند، بشکند یا با زبان و اعمالش، افراد را اذیت و اشیا را نابود کند.

۴. آموزش مهارت های صحیح برخورد با خشم ، به کودک

کودکان نیاز دارند راه درستِ برخورد با خشم‌ خود را بیاموزند. به ‌جای اینکه به آنها گفته شود که «برادرت را نزن» به او توضیح بدهید زمانی که عصبانی است، می‌تواند چه بکند. به او بگویید: «دفعه‌ی بعد که عصبانی شدی، حرف بزن» یا «وقتی از دست دوستت عصبانی شدی، ازش دور شو».
همچنین می‌توانید از او بپرسید: «به‌جای کتک ‌زدن دوستت چه کار دیگه ‌ای می‌تونستی انجام بدی؟» با این کار به کودک کمک می‌کنید استراتژی‌هایی را که درکنار‌آمدن با خشم مفید است، تشخیص دهد. می‌توانید جعبه‌‌ ای تحت عنوان «آرام‌شدن» برای او بسازید تا در اوقات ناراحتی از آن استفاده کند.
از دورشدن از موقعیت به عنوان راهی برای کمک به کودک استفاده کنید. به او یاد بدهید که می‌تواند پیش از آنکه خود را بر اثر خشم دچار دردسر کند، ازجایی ‌که هست فاصله بگیرد. وقتی کودک خودش را از موقعیت جدا می‌کند و چند دقیقه‌ای را با خود خلوت می‌کند، آرام می‌شود.
مهارت‌های حل‌ مسئله را به فرزند خود بیاموزید تا بداند که می‌تواند مسائل را بدون متوسل ‌شدن به پرخاشگری حل کند.

۵. کودک را با عواقب رفتارش رو‌ به رو کنید

زمانیکه کودک قوانین عصبانیت را زیر پا می‌گذارد، او را با عواقب رفتارش مواجه کنید. اگر کودک پرخاشگری کرد،، بدون تأخیر او را با عاقبت رفتارش مواجه کنید. این عاقبت می ‌تواند، خارج‌ کردن او از موقعیت، محرو م‌ کردن از مزایا یا جبران با انجام مقدار بیشتری از کارهای خانه یا قرض‌ دادن اسباب‌ بازی به قربانی صورت بگیرد.
اگر کنترل عصبانیت در کودکان خارج از کنترل باشد، یا مشکل او افزایش پیدا کند، باید از متخصص حرفه ‌ای بهره گرفت. متخصص تربیت‌ شده می‌تواند احتمال وجود هرگونه مشکل در سلامت روانی کودک را مردود اعلام کند و برای برنامه‌ ریزی درباره‌ی مدیریت رفتار کودک به شما کمک کند.