خواب گردی
تعریف :
خواب گردی یک اختلال در خواب به شمار می رود و به وسیله ی راه رفتن و یا دیگر فعالیتها در هنگام خواب توصیف می شود . به این اختلال Somnambulism نیز گفته می شود .
خواب نرمال از یک چرخه با مراحل گوناگون از خواب آلودگی سبک تا خواب عمیق تشکیل شده است . زمانی که انسان خواب می بیند ، چشم او به سرعت حرکت می کند . که این مرحله ی متفاوتی در خواب است که به آن REM یعنی حرکت سریع چشم ( Rapidly Eye Movement ) می گویند . در هنگام شب چندین بار مراحل REM وNon-REM ( غیر REM ، مرحله ای که در آن خواب دیده نمی شود ) تکرار می شود . خواب گردی معولا در مرحله ی non-REM ، در اوایل شب (اوایل خواب) رخ می دهد . البته در مرحله REM در نزدیکی صبح هم ممکن است اتفاق بیفتد .
خواب گردی شامل نشستن و یا ظاهرا بیدار بودن در هنگام خواب ، بلند شدن و راه رفتن و یا فعالیت های پیچیده تری مانند جابجا کردن اثاث خانه ، حمام رفتن ، لباس پوشیدن و یا در آوردن و حرکاتی از این قبیل می باشد . یک دوره ی خواب گردی می تواند بسیار کوتاه نزدیک به چند ثانیه و یا بلند در حدود 30 دقیقه و بیشتر رخ دهد .
بیدار کردن کسی که در خواب راه می رود خطرناک نیست البته این امر عموما باعث گیجی و بهت زدگی فرد برای مدت کوتاه می شود . دیگر تصور اشتباه این است که فرد در هنگام خواب گردی آسیبی نمی بیند . در صورتی که به علت عدم تعادل و زمین خوردن معمولا افراد خواب گرد مجروح می شوند .
خواب گردی در هر سنی رخ میدهد . اما بیشتر در سنین 6 تا 12 سالگی اتفاق می افتد . البته در کودکان بزرگتر ، افرار بزرگسال و حتی افراد مسن نیز دیده می شود .
علائم :
1- باز بودن چشم در هنگام خواب
2- بی روح بودن حالت چهره
3- نشستن در خواب و مانند بیدارها رفتار کردن
4- راه رفتن در حین خواب
5- هر نوع فعالیت با جزئیات در هنگام خواب
6- به خاطر نداشتن اتفاقات به محض بیدار شدن
7- پریشانی و گم گشتگی به محض بیدار شدن
8- حرف های بی معنی و بدون هدف
علت :
در کودکان علت معمولا ناشناخته است اما ممکن است به دلیل خستگی یا اظطراب باشد . در بزرگسالان ؛ خواب گردی معمولا با اختلال و به هم ریختگی ذهنی همراه است . البته ممکن است به علت واکنش به مواد مخدر ، دارو و الکل و یا حالات خاص پزشکی مانند صرع نیز باشد . در افراد مسن ، خواب گردی ممکن است نشانه ی اختلال مغزی و یا اختلال در مرحله ی REM باشد .
درمان :
معمولا درمان ویژه ای برای خواب گردی لازم نیست .
اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از وارد شدن جراحت به فرد در هنگام خواب گردی لازم است . این اقدامات شامل تعییر دادن محیط و امن کردن آن است مثلا برداشتن سیم های یرق و لوازمی که باعث عدم تعادل و زمین خوردن می شوند .
در بعصی موارد مصرف کوتاه مدت داروهای تسکین بخش می تواند در کاهش بروز اختلال کمک کند .
خواب گردی ممکن است با افزایش سن کاهش پیدا کند و ممکن است نکند . و این موضوع نشانگر یک اختلال جدی نیست البته میتواند خود نشانگر اختلالت دیگر باشد . اصلاح چرخه ی خواب می تواند باعث کاهش خواب گردی شود .
پیشگیری :
- دوری از الکل و یا داروهای ضد افسردگی سیستم مرکزی اعصاب ، اگر مستعد خواب گردی هستید .
- دوری از خستگی و بی خوابی .
- کاهش استرس ، پریشانی و کشمکش و ستیز تا آنجا که ممکن است .
چند راهنمایی :
- هر شب یک ساعت معین بخوابید و هر روز سر یک ساعت معین بیدار شوید .
- ورزش کردن روزانه به مدت 20 تا 30 دقیقه . ورزش مرتب می تواند به خوابیدن کمک کند . هر چند فعالیت قبل از خواب باعث بی خوابی می شود بنابراین حداقل 5 تا 6 ساعت قبل خواب ورزش کنید .
- از مصرف نوشیدنی های کافئین دار خودداری کنید چرا که مانند یک محرک مانع از خوابیدن می شود . قهوه ، شکلات ، چای غیر گیاهی ، داروهای کم کننده اشتها و بعضی از مسکن ها دارای کافئین هستند . سیگاری ها خواب سبگی دارند و معمولا زود از خواب بیدار می شوند و این به علت نیکوتین است . الکل نیز خواب عمیق را از مردم می رباید و خواب را در مراحل اولیه نگه می دارد .
- اگر نمی توانید بخوابید در تخت نمانید . کارهای دیگر انجام دهید مانند مطالعه کردن ، تماشای تلوزیون و یا موسیقی گوش کردن تا جایی که احساس خواب آلودگی کنید . پریشانی ناشی از ناتوانی در خوابیدن خود باعث بی خوابی می شود .
- دمای اتاقتان را در دمای مناسب و راحت نگه دارید .
- اگر مشکلات شما در خواب ادامه دارد به پزشک مراجعه کنید
مرکز روانشناختی و مشاوره انتخاب
تلفن هماهنگی جهت تعیین وقت قبلی:
0616-638-0922 فرزاد سلحشور
اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید لطفا ابتدا وارد شوید، در غیر این صورت می توانید ثبت نام کنید.