تربیت صحیح فرزندان، وظیفه و مسئولیتی است که بر عهدهی والدین قرار دارد. توجه و درک مناسب از احتیاجات روحی و جسمی فرزندان میتواند پدر و مادر را در تربیت آنان یاری کند.
یکی از احتیاجات مهم هر فرد، احتیاج برای جفتگیری یا همان میل جنسی است. بدیهی است که غریزه و نیروی جنسی در انسان اهمیت ویژهای دارد و با شناخت درست و سپس قرار دادن آن در مسیری که باید به طور طبیعی طی کند، در رسیدن انسان به زندگی ایدهآل کمک شایانی میکند.
خود ارضایی با رسیدن به لحظهی اوج لذت جنسی، ارگاسم، به پایان میرسد.
بخشی از سیر تربیت فرزندان، آموزش مسائل جنسی و فرآیندها و وقایع مرتبط با آن است. والدین با آموزش به موقع مسائل جنسی به فرزند میتوانند در شناخت او از بدن خود و رفع مشکلات احتمالی پیش آمده، بیشترین نقش را ایفا کنند.
متأسفانه در ایران با توجه به فضای مذهبی و اعتقادی حاکم و قبیح دانستن طرح این گونه مسائل، اقدامی برای آموزش جنسی به کودکان و نوجوانان انجام نمیشود. نتیجهی این امر چیزی جز به وجود آمدن سؤالات بیپاسخ و مشکلات عدیده برای فرد در آینده نخواهد بود. یکی از این مشکلات پدیدهای به نام «خود ارضایی» (Masturbation) است.
«خود ارضایی» یا «اِستمنا» یا واژهی قدیمی آن «اونانیسم» (Onanism) به معنی ارضای میل جنسی توسط خود فرد و از راه دستکاری آلت جنسی است. استمنا با رسیدن به لحظهی اوج لذت جنسی (ارگاسم) به اتمام میرسد. در جنس مذکر همراه با بیرون ریختن مایع منی و در جنس مؤنث همراه با سفتی عضلانی و لذت شدید در مهبل است.
خود ارضایی معمولاً با خیالبافی فرد همراه است و پیش از ازدواج یک امر طبیعی بوده و به دلیل کمبود یا نبود رابطهی جنسی نزد هردو جنس شایع است. زمان اولین خود ارضایی در افراد متفاوت است. به طوری که در کودک دوساله نیز گزارش شده است. استمنا در مردان با محوریت تحریک آلت تناسلی و در زنان با محوریت تحریک کلیتوریس (جزء شبه آلت تناسلی در بانوان که باعث احساس ارگاسم میشود) اتفاق میافتد.
با توجه به مطالعات محققان غربی، بیش از ۹۰% مردان و ۸۰% زنان در طول عمر خود حداقل یک مرتبه خود ارضایی کردهاند. متأسفانه آماری برای ایران موجود نیست. اما با توجه به وضعیت جنسی کشور و افزایش سن ازدواج میتوان به میزان شیوع خود ارضایی در کشور پی برد.
خود ارضایی با تصویر خود در آیینه
قصد از طرح این موضوع فقط بررسی این پدیدهی رو به رشد است و به هیچ عنوان بر انجام یا عدم انجام آن تبلیغ و توصیه نمیشود. با این مقدمه به بررسی این پدیده میپردازیم.
اعتیاد به خود ارضایی و مراحل آن:
اسپرم تولیدی در بیضهی آقایان پس از اتمام تاریخ مصرف و عدم جفتگیری باید تخلیه شود. بنابراین بدن سیکل طبیعی تخلیه اسپرم را برنامهریزی میکند که میتوان آن را نوعی خود ارضایی به شمار آورد؛ با این تفاوت که خودکار و از سوی بدن انجام میشود. معمولآً تخلیهی اسپرم در مردان بیشتر هنگام خواب یا ادرار کردن صورت میگیرد.
در بانوان اسپرمی تولید نمیشود؛ بلکه در اثر تحریکات و به هر دلیل، خون مرتباً به جهاز جنسی آنها هجوم میآورد و فرد را در حالت آمادگی برای برقراری رابطهی جنسی قرار میدهد و در همین زمان ترشحات جنسی در دستگاه تناسلی فرد تولید میشوند که نیاز به تخلیه دارند. برای تخلیهی این مواد،بانوان از عروق خونی و عادت ماهیانهی خود کمک میگیرند.
خود ارضایی در صورتی که به صورت عادی و برنامهریزی شده توسط بدن انجام گیرد، مشکل خاصی برای فرد به وجود نمیآورد. حال اگر این سیکل طبیعی توسط فرد بر هم خورد و به صورت بیمار گونه و اعتیاد ظاهر شود، عوارض بسیاری برای آن شخص ایجاد میکند که در حالت غیراعتیادی بروز نمییابد. ابتدا به مراحل اعتیاد به خود ارضایی و عوارض آن میپردازیم:
استمنا در بانوان با محوریت کلیتوریس
۱- مرحلهی مشکلساز (Problematic): در افرادی بروز میکند که روزانه بیش از یک یا دو بار استمنا میکنند. عوارض آن عبارتند از:
الف) خستگی و کوفتگی
ب) عدم تمرکز حواس
پ) ضعف حافظه
ت) استرس و اضطراب
۲- مرحلهی گرفتاری شدید (Severe): در افرادی که در روز سه تا چهار بار استمنا میکنند پدیدار میشود. عوارض آن عبارتند از:
الف) خستگی و کوفتگی
ب) تغییرات سریع خلقی
ج) حساسیت بیش از حد و زود رنجی
د) کمردرد
ه) نازک شدن موها (به دلیل برهم خوردن نظم هورمونی)
و) ناتوانی جنسی زودرس در جوانی
ی) بیخوابی، بدخوابی و مشکلات مشابه آنها
۳- مرحلهی گرفتاری بسیار شدید (Addictive): در این حالت فرد روزانه حتی پنج بار استمنا میکند که عوارض بسیار شدیدتری در او ظهور مییابد:
الف) خستگی و کوفتگی
ب) ریزش شدید موها
ج) تار شدن دید چشمها
د) وِز وِز گوش
ه) انزال زودرس و غیرارادی و خروج منی به صورت قطره قطره
و) درد کشالهی ران و ناحیهی تناسلی
ی) دردهای قولنجی در ناحیهی لگن و استخوان دنبالچه
ترس از شکسته شدن خلوت، تنهایی محرکی مناسب برای استمنا
بررسی دیگر عوارض:
۱- آسیب پروستات: استمنا به شکل صحیح و غیر اعتیادگونه در تقویت پروستات و جلوگیری از ابتلأ به سرطان پروستات کمک فراوانی میکند. اما اگر به صورت مکرر و اعتیاد گونه انجام شود، باعث تقویت احتمال ابتلأ به سرطان پروستات میشود.
۲- خستگی و کوفتگی مفرط: به دلیل انرژیبر بودن اعمال جنسی که خود ارضایی را نیز شامل میشود، موجب کمبود انرژی و تخلیهی ذخایر گلیکوژن (نوعی قند که برای تأمین انرژی سلولهای عضلانی لازم است) میگردد، در نتیجه خستگی و کوفتگی مفرط روی میدهد.
۳- گرفتگی عضلانی: برای رسیدن به حالت اوج لذت جنسی یا ارگاسم، عضلات بدن و دستگاه تناسلی چه در مردان برای تخلیهی اسپرم و چه در زنان برای پمپاژ خون به ناحیهی تناسلی منقبض میشوند. در استمنا اعتیاد گونه و زیاده از حد، عضلات همیشه در حال انقباض و گرفتگی هستند.
۴- آسیب و سکتهی مغزی: به دلیل هجوم خون به آلت تناسلی در آقایان و دستگاه تناسلی در بانوان و نرسیدن خون و در پی آن کمبود اکسیژن و غذا در مغز، احتمال سکتهی مغزی بسیار زیاد است. به همین دلیل توصیه میشود حتی المقدور خود ارضایی به حالت دراز کشیده و خوابیده انجام شود تا خون کافی به مغز برسد.
۵- بروز انواع سرطانها: در جنس مذکر علاوه بر سرطان پروستات که ناشی از حالت اعتیاد گونهی خود ارضایی است سرطان های دیگری همچون سرطان آلت تناسلی (Penis Cancer) و سرطان بیضه (Testis Cancer) نیز مشاهده میشود. در جنس مونث سرطان مهبل و مخاط مهبل (Vagina Cancer) و سرطان کلیتوریس (Clitoris Cancer) بروز پیدا میکند. کاملاً مشخص است که بروز این سرطانها به دلیل کار کرد بیش از اندازهی عضو تناسلی بوده و در سیر طبیعی بدن به ندرت همچنین بیماریهایی دیده میشود.
۶- آسیب روحی- روانی: بیشترین آسیب و عارضهی خود ارضایی آسیب روحی و روانیای است که به خود فرد وارد میشود. مهمترین این عوارض افسردگی و احساس گناه پس از خود ارضایی است. ضعف حافظه و حواسپرتی، اضطراب، منزوی شدن و گوشهگیری، بینشاطی و لذت نبردن از زندگی، پرخاشگری، بداخلاقی و تندخویی، کسالت دائمی و ضعف اراده، احساس حقارت و عدم اعتماد به نفس از دیگر عوارض روحی- روانی این امر هستند.
۷- عوارض اجتماعی: ناسازگاری خانوادگی، بیمیل شدن به همسر و ازدواج، ناتوانی در ارتباط با جنس مخالف و همسر(استمنا بعد از ازدواج) احساس طرد شدن و از بین رفتن عزّت، پاکی، شرافت و جایگاه اجتماعی، دیر ازدواج کردن و لذت نبردن از زندگی مشترک از آسیب های اجتماعی خود ارضایی هستند.
خود ارضایی آلتمحور در آقایان
لازم به ذکر است که عوارض زیر به هیچ عنوان ارتباطی با خود ارضایی ندارد:
۱- سیاهی دور چشم: به دلیل عوارض ژنتیکی و فقر آهن در بدن ظاهر میشود.
۲- عقیم شدن: بر اثر عوامل بیماریزا، عوامل محیطی و عوارض ژنتیکی ایجاد میشود.
۳- کوچک شدن و تنبلی بیضهها: بیضهها برای ساخت اسپرم مرتباً در حال حرکت برای به دست آوردن دمای مناسب هستند که گاهی به درون بدن کشیده میشوند و به اشتباه کوچک شدن آنها دانسته میشود. خود ارضایی همچنین موجب به کار افتادن بیضه ها و فعالیت آنها میشود که ارتباطی با تنبلی و کوچک شدن آنها ندارد.
۴- نابینایی، ناشنوایی و از بین رفتن سیستم عصبی در اثر کمبود منی: مایع منی از سلول اسپرم و مایعات غدد ضمیمه دستگاه تناسلی (مانند غدهی پروستات در انسان و غدد وِزیکولی در نشخوارکنندگان) تشکیل شده است. نقش مایعات غدد ضمیمه جنسی ابتدا خنثی کردن محیط اسیدی مجرای خروج اسپرم و سپس تغذیهی خود اسپرم است.
اسپرم در بخش انتهایی مسیر خروج خود از بدن با مجرای خروج ادرار در آلت تناسلی هم مسیر میشود و چون ادرار اسیدی است، پس مایعات غدد ضمیمه جنسی میتوانند این محیط اسیدی را با قلیایی بودن خود، خنثی کرده و مسیر مناسبی برای عبور و خروج اسپرم فراهم کنند. این وظیفه در انسان بیشتر بر عهدهی مایعات قلیایی تولید شده از غدهی پروستات است.
مایعات غدد ضمیمه سرشار از قند فروکتوز هستند که برای تغذیهی خود اسپرم در نظر گرفته شده است و به هیچ وجه برای تغذیه و انرژیزایی دیگر عناصر و ارگان های بدن کافی نیستند، بنابراین نابینایی، ناشنوایی و دیگر عوارض عصبی و غیرعصبی نسبت داده شده به نبود یا کمبود اسپرم برای تولید انرژی صحیح نیست.
احتمال صدمات و سکتهی مغزی در خود ارضایی به صورت درازکش کمتر از حالت ایستاده است
ذکر این نکته خالی از لطف نیست که جذب اسپرم تبعات و هزینههایی برای بدن دارد که از آن جمله میتوان به گرمای اضافی تولید شده در اثر جذب اسپرم از عروق بیضه اشاره کرد که با گذشت زمان مانع از تولید اسپرم سالم در بیضهی فرد میشود و در افرادی که عمل وازکتومی (بستن لوله های منتقل کنندهی اسپرم برای جلوگیری از بارداری) را انجام دادهاند، این عارضه بیشتر مشاهده میشود.
خود ارضایی مزایایی هم دارد:
خود ارضایی مانند هر پدیدهی دیگر جهان طبیعت دارای سود و زیان است. اینکه ما فقط معایب آن را ببینیم، امری خارج از انصاف است. در این بخش به پارهای از مزایای خود ارضایی به طور خلاصه اشاره میکنیم:
۱- بزرگترین مزیت خود ارضایی این است که مانع از برقراری یک رابطهی پرخطر جنسی از طرف شخص میشود.
۲- به ثبات در رابطهی جنسی و شناخت میزان پایداری در وضعیت های مختلف جنسی کمک میکند.
۳- شناخت بیشتر بدن، دستگاه تناسلی و لحظهی اوج لذت جنسی (ارگاسم) و کنترل این لحظه.
۴- اطلاع یافتن از میزان تقاضای جنسی از شریک خود و نحوهی برخود با او هنگام برقراری رابطه.
۵- آشنایی با سیکل جنسی بدن خود و مواقع تقاضا برای انجام عمل جنسی و تحت اختیار گرفتن شرایط بدنی.
۶- آموزش از تخیلات جنسی خود در هنگام خود ارضایی و رفتارسازی جدید از آنها در واقعیت و هنگام برقراری رابطه.
۷- مواجهه با مشکلات و موانع جنسی خود و شناخت و تلاش برای رفع آنها.
۸- طراوت و لطافت آلت تناسلی برای فرد بسیار مهم است؛ خصوصاً در زنان بدون همسر و مطلقه. این طراوت میتواند با انجام خود ارضایی معقول و کنترل شده بازسازی گردد.
۹- خود ارضایی این امکان را به فرد میدهد که بدون نگرانی از بیماری ها یا مرزهای موجود در روابط جنسی، خود را به مرز تخلیه برساند.
۱۰- خود ارضایی باعث کاهش فشارهای دورهی عادت ماهیانه در زنان میشود.
۱۱- ایجاد آرامش و فراهم کردن خوابی راحت و عمیق برای فرد. به دلیل کاهش فشار خون در اثر هجوم خون به جهاز تناسلی. البته همچنین حالتی در رابطهی جنسی عادی هم به وقوع میپیوندد.
۱۲- تخلیهی فشارهای منفی که در طول روز به سراغ فرد میآیند. با انجام خود ارضایی بسیاری از این فشارها تخلیه میشوند.
۱۳- خود ارضایی بسیار سریع تر از رابطه عادی فرد را از فشار جنسی رها میکند.
۱۴- استمنا کمتر از یک رابطهی جنسی، انرژی و زمان صرف میکند و فضا و احتیاجات آن بسیار در دسترس و قابل تهیه است. . .
و تعدادی از موارد دیگر که با توجه به شرایط بدنی، روانی و اجتماعی فرد میتوانند برای او از مزایای این امر محسوب گردند.
دستگاه تناسلی مرد
خود ارضایی از دید مذاهب و ادیان:
یهودیت: خود ارضایی در یهودیت به طور کامل منع نمیشود و عملی توأم با سلامتی و نشاطآوری تلقی میگردد؛ اما در برخی شاخههای آن خود ارضایی جنس مذکر ممنوع است.
اسلام: در اسلام استمنا حرام است و اکثر فقها آن را گناه کبیره به شمار میآورند. همچنین اگر مسلمان روزهدار استمنا کند، روزهاش باطل و کفارهی جمع بر او واجب میشود. پس از استمنا غسل بر مسلمان واجب میشود (غسل جنابت) و در صورت عدم انجام غسل، عبادت او پذیرفته نمیشود.برخی فقها مانند آیتالله لنکرانی، خود ارضایی را در صورتی که برای آزمایش پیش از ازدواج نیاز به اسپرم وجود داشته باشد و از راه دیگری نتوان اسپرمگیری کرد، بلامانع میدانند.
دیدگاه اهل سنت: اهل سنت نظرات متفاوتی را درمورد خود ارضایی دارند. برخی آن را در تمام اشکال و موارد حرام میدانند، برخی در مواردی آن را مجاز میشمارند و برخی آن را مکروه میدانند.
دیدگاه شیعیان: از نظر شیعیان خود ارضایی به طور کامل و در تمام اشکال آن حرام میباشد.
مسیحیت: کاتولیکها در پارهای موارد همانند خود ارضایی برای شناخت بدن و احساسات جنسی آن را مجاز میشمارند. به عقیدهی پروتستان ها، خود ارضایی یک سیر طبیعی از سیکل جنسی افراد است و این امر مانع از روابط جنسی غیرمجاز مانند همجنسبازی میشود.
تائویسم: یک آیین قدیمی چینی است که نوید بخش زندگی طولانی است. در این آیین مردان از خود ارضایی منع شدهند. زیرا با اعتقاد به منابع انرژی در شکم تحتانی، استمنا بدن را از انرژی تخلیه و مانع ادامهی حیات هارمونیک که به آن نوید داده شده، میشود. همچنین اعتقاد بر این است که خود ارضایی زنان باعث کاهش طول عمر و امراض لاعلاج در آنان میشود.
دستگاه تناسلی زن
نکات و روش های تخفیف و درمان خود ارضایی:
سه نکتهی مهم مشترک برای تخفیف و درمان میان همهی امراض و عادات وجود دارد:
یک- در درمان هر بیماری یا ترک هر عادت، مهمترین قسمت عزم و ارادهی فرد برای درمان و ترک عادت است.
دو- عدم یأس و ناامیدی برای ترک و ایمان به درمانپذیری.
سه- در نظر گرفتن زمان برای ترک و درمان.
برای ترک یا تخفیف استمنا راه های متعددی وجود دارد که به مهمترین آنها اشاره میشود. باید توجه داشت که راههای موجود در همهی افراد مؤثر نیستند و همانند حساسیتهای مختلف که در هر فرد متفاوت عمل میکنند، شخص باید با شناخت و در نظر گرفتن شرایط خود اقدام به ترک یا کاهش این امر کند.
۱- تلقین به شخص کمک میکند تا ارادهی خود را تقویت کند و به خود بگوید که میتواند استمنا را کنار بگذارد.
۲- افزایش فواصل زمانی خود ارضایی. برای مثال از روزی دو مرتبه به روزی یک مرتبه و …
۳- عدم مشاهدهی مناظر شهوتانگیز از جمله فیلم، عکس و پوستر، همچنین نوشتهها، داستانها و. . .
۴- اسلام ازدواج را برای جلوگیری از روابط جنسی خارج از محدودهی زناشویی توصیه میکند.
۵- منحرف کردن فکر در صورتی که تحریکی برای خود ارضایی اتفاق افتاد.
۶- دوری از خیالپردازی و سرگرم بودن به کارهای مفید مانند مطالعه، ورزش و …
۷- تنهایی، کلید اقدام به استمنا است.
۸- بهتر است برای استحمام و شستشوی بدن به خصوص جهاز تناسلی، از وسایل نرم مانند ابر استفاده نشود و هر چه زودتر کار استحمام را به پایان رساند. عدم مشاهدهی بدن عریان نیز از بروز تحریک جلوگیری میکند.
۹- پوشیدن البسهی تنگ و چسبان عامل تحریکی مناسبی برای استمنا است. لباس تنگ با مالش عضو جنسی شرایط را برای خود ارضایی فراهم میکند.
۱۰- تخلیه مثانه قبل از خواب
۱۱- شستشوی دستگاه تناسلی با آب سرد پس از ادرار کردن کمک مؤثری در رفع و عدم تحریک آن میکند.
۱۲- پر نکردن شکم پیش از خواب با غذای سنگین
۱۳- اجتناب از خوردن غذاهای محرک مانند فلفل، پیاز، خرما، ادویه جات، گوشت قرمز و غذاهای پرچرب
۱۴- در نوشیدن مایعات خصوصاً در هنگام خواب افراط نشود، همچنین از مصرف الکل پرهیز شود.
۱۵- و در انتها تحلیل شرایطی که فرد را وادار به خود ارضایی میکند، میتواند نقش مهمی را در یافتن راهی برای چگونگی ترک یا تخفیف آن ایفا کند.
عواقب اعتیاد به خودارضایی به نقل از دکتر صفری نژاد جراح و متخصص بیماری های کلیه و مجاری ادراری
دکتر صفری نژاد درباره اعتیاد به خودارضایی گفت:« « خودارضایی در تمامی فرهنگها، هم در مرد و هم در زن در تمامی سنین می تواند اتفاق بیفتد. هرگاه عمل خودارضایی سبب ایجاد اختلال در روند زندگی عادی مثل شغل، رابطه با خانواده و تحصیل شود، گفته می شود که فرد معتاد به خودارضایی است. در این افراد یک خواسته درونی آنها را بالاجبار بطرف خودارضایی می کشد.»
وی در پاسخ به اینکه آیا اعتیاد به خودارضایی محدوده سنی خاصی دارد، گفت:« خیر. خودارضایی معمولا در اکثر موارد جهت ارضاء غرایض جنسی است. غریضه جنسی یکی از قوی ترین غرایض در نهاد بشر است و در مواردی که فرد نمی تواند نیازهای جنسی خود را از طریق رابطه جنسی طبیعی برطرف کند، روی به خودارضایی می آورد و در اکثر موارد پس از ازدواج دیگر خودارضایی ادامه پیدا نمی کند.»
وی درباره خودارضایی در کودکان و احتمال اعتیاد به آن گفت:« خودارضایی حتی در کودکان قبل از سن مدرسه نیز وجود دارد. خودارضایی گهگاه در کودکان بدلیل کنجکاوی است ولی اگر تداوم پیدا کند حالت مرضی بخود می گیرد. گاه علت خود ارضائی در کودکان ریشه روانی دارد، مثلا اگر موضوعی کودک را آزار دهد ممکن است روی به خودارضایی بیاورد. » دکتر صفری نژاد افزود:« وقتی یک کودک شروع به خودارضایی مداوم کرد بعید است که این عمل را در آینده متوقف نماید.»
وی در پاسخ به اینکه آیا خودارضایی در کودکان احتمال دارد موجب آسیب رسیدن به آلت تناسلی آنها شود، گفت:« خودارضایی بیشتر از اینکه در کودکان سبب آسیب شود، در نوجوانان و جوانان سبب آسیب می گردد. به سه علت آلت تناسلی در حین خودارضایی آسیب می بیند: استفاده از اشیاء مثل حلقه جهت خودارضایی، فشردن آلت تناسلی به سطوح سفت مثل کف زمین و دیوار و تا کردن آلت تناسلی در حالت نعوظ. »
این جراح و متخصص بیماری های کلیه و مجاری ادراری خاطرنشان کرد:« کوچکترین آسیب به آلت تناسلی سبب پاره شدن بافت های فیبری پوشش آلت تناسلی شده و بعدها سبب یک بیماری خطرناک بنام بیماری پیرونی می شود که معمولا سیر آن بطرف ناتوانی جنسی کامل است. هرگونه آسیب به آلت تناسلی باید بلافاصله ترمیم شود و در صورتی که آسیب به آلت تناسلی وارد شد باید حتما هر چه زودتر به پزشک متخصص مراجعه کرد و خجالت نباید مانع مراجعه به پزشک شود.»
وی درباره خودارضایی در سالمندان و عوارض آن گفت:« عوارض خودارضایی در سالمندان مثل افراد جوان و میانسال است و فرقی نمی کند. اخیرا بیماری 92 ساله داشتم که بعلت اختلال نعوظ مراجعه کرده بود. وقتی از وی سئوال کردم گفت که بعلت اختلال نعوظ نمی تواند خودارضایی کند و دچار افسردگی شده است. این مرد از 9 سالگی بطور مداوم خودارضایی می کرده است و می گفت که موارد متعددی بیش از 10 بار خود ارضائی در روز داشته است.»
توصیه:
درآخر هر عملی اگر بصورت افراطی ادامه یابد مضرر و زیان آور است....هر عملی که اعتیادآور باشد و فرد را وابسته به خود سازد آسیب زاست حتی اگر این عمل عشق ورزی باشد
بنابراین توصیه من این است که از افراط در عمل خودارضایی بپرهیزید و از آنجا که ضرر خودارضایی عادت گونه بیش از منفعت آن است هرگز خودارضایی بدین شکل را توصیه نمی کنم.
در کل اگر انسان از وابستگی به هر عملی به هر کسی در امان باشد می تواند پله های ترقی را به آسانی بالا رود و این آغاز نو شدن است.
موفق باشید