روش‌ های تقویت هوش کودک نوپا

او را به انجام فعالیت های بدنی تشویق کنید

نخستین خودشناسی و خودآگاهی کودک، از بدن و حرکاتش است. فعالیت‌های بدنی ذهن را سرحال نگه می‌دارد و با تحریک مغز باعث یادگیری بهتر می‌شود. برای کودک‌تان زمین بازی شوید. روی زمین دراز بکشید و اجازه بدهید از سروکول شما بالا برود، روی شما بخزد و غلت بزند. برای تقویت مهارت‌های حرکتی و ایجاد هماهنگی بین اعضای بدن کودک، برایش مانع ایجاد کنید. می‌توانید از کوسن‌های مبل، بالشت‌ها، جعبه‌ها، و اسباب‌بازی‌ها استفاده کنید. آنها را روی زمین بچینید و به کودک خود نشان بدهید که چطور می‌تواند آنها را از سر راهش بردارد، زیر یا روی آنها بخزد یا در اطراف آنها بچرخد. این کار مهارت‌ حل مسئله را در او تقویت می‌‌کند.

از او تقلید کنید

وقتی کودک شما بزرگ‌تر می‌شود، خلاقیت بیشتری به خرج می‌دهد و بازی‌های تازه‌ ابداع می‌کند. مثلا سرو‌صدای خاصی ایجاد می‌کند، بی‌دلیل می‌خندد یا مسیر مشخصی را کف اتاق سینه‌خیز می‌رود. او را همراهی و کارهایش را تقلید کنید.

او را ماساژ بدهید و نوازشش کنید

نوازش و ماساژ نوزادان تأثیر زیادی در افزایش رشد مغزی و میزان هوشیاری آنها دارد و به افزایش توانایی‌ها و قابلیت‌های آنها در آینده کمک می‌کند. به آرامی روی صورت، دست‌ها و شکمش فوت کنید. برایش سوت بزنید و به عکس‌العمل و انتظارش برای تکرار این کار نگاه کنید.

درباره‌ ی آنچه که می‌ بینید با او حرف بزنید

گاهی با کودک خود به پیاده‌روی یا خرید بروید و آنچه را که می‌بینید برای او تعریف کنید. مثلا بگویید: «اون یک سگ کوچولوئه»، یا «درخت‌ها رو ببین چقدر بزرگن» یا «تو هم صدای ماشین آتش‌نشانی رو شنیدی؟». چهره‌ها، رنگ‌ها و صداها، بهترین سرگرمی برای کودک هستند.

به کودک خود کمک کنید تا تجربه کند

اطراف خانه گشتی بزنید. دستش را به پنجره‌ی سرد، برگ‌های لطیف گیاهان یا دیگر اشیای بی‌خطر بزنید و اسم آنها را برایش بگویید. تجربه‌های جدید باعث می‌شوند مغز در بین سلول‌های عصبی خود، شبکه‌های ارتباطی جدید تشکیل بدهد و تکرار آنها، ارتباط‌ها را عمیق‌تر و قوی‌تر می‌کند.

دالی موشه بازی کنید

دالی‌بازی بهترین روش برای فعال کردن مغز کودک است. کودک شما یاد می‌گیرد که بعضی اشیا ناپدید و ناگهان ظاهر می‌شوند. این بازی قانون مهمِ رابطه‌ی علت و معلول را به کودک می‌آموزد و به قابلیت ذهن او برای جست‌وجو کمک می‌کند.‌

بازی با اسباب ‌بازی

رشد مغز کودک تا حدود زیادی به تجارب اولیه‌ی نوزاد و استفاده از اسباب‌بازی‌های مختلف وابسته است. کودک شما از اینکه اسباب‌بازی‌هایش را بارها و بارها به زمین بیندازد لذت می‌برد. اسباب‌بازی‌ها را جمع کنید و دوباره به دستش بدهید. صبور باشید چون او در حال امتحان کردن و یادگیری قانون جاذبه است. اگر فرزندتان به بیرون کشیدن دستمال‌های کاغذی از داخل جعبه علاقه‌مند است، اجازه بدهید این کار را انجام بدهد. می‌توانید اسباب‌بازی‌های کوچک را زیر دستمال‌ها پنهان کنید تا با پیدا کردن آنها هیجان‌زده شود.

حس لامسه ‌کودک را تحریک کنید

پارچه‌هایی از بافت‌های مختلف چون ابریشمی، پشمی و لنین تهیه کنید. آنها را به آرامی روی گونه‌ها، پاها و شکمش حرکت بدهید و احساس حاصل از لمس هر یک از پارچه‌ها را برایش توصیف کنید.
اجازه بدهید با غذایش بازی کند

تقریبا همه‌ی کودکان بازی کردن با غذا را دوست دارند. غذاهایی آماده کنید که از اجزای مختلفی تشکیل شده باشد و رنگ و ظاهر غذا توجه‌ کودک را جلب کند. نخود فرنگی پخته، غلات، پاستا، یا تکه‌های طالبی و امثال اینها را با انگشتانش بگیرد و احساسش را نسبت به آنها کشف کند.

او را با حروف الفبا آشنا کنید

هر هفته را به یکی از حروف الفبا اختصاص بدهید. برای مثال کتاب‌هایی بخوانید یا غذاهایی آماده کنید که با حرف «الف» شروع می‌شوند یا میان وعده‌اش را به شکل «آ» برش بدهید.

برای کودک خود کتاب بخوانید

محققان دریافته‌اند که کودک از حدود هشت‌ماهگی می‌تواند کلمات را بشناسد و ترتیب قرارگرفتن لغات داستان را تشخیص بدهد و یاد بگیرد. آنها معتقدند که تکرارِ خواندن یک کتاب به یادگیری زبان کودکان کمک می‌کند. در تصویرها به جزئیات اشاره کنید و درباره‌ی آنها از او سؤال کنید. مثلا بپرسید: «فکر می‌کنی چرا اون نمی‌تونه تخم‌مرغ و گوشت بخوره؟» یا «تو تا حالا یه سگ سفید دیدی؟» تا جایی‌ که امکان دارد برای فرزندتان کتاب بخوانید. کتاب خواندن به توانایی کودک در ساختن کلمات و تحریک تصوراتش کمک می‌کند و موجب رشد مهارت‌های ارتباطی او می‌شود.

برای کودک خود داستان تعریف کنید

یکی از داستان‌های مورد علاقه‌ی کودک‌تان را انتخاب کنید و از اسم خودش به جای شخصیت اصلی داستان استفاده کنید تا برایش جالب‌تر شود. قصه‌گویی در ذهن کودک سؤال ایجاد می‌کند و به او یاد می‌دهد حوادث را به هم ربط بدهد.

همه چیز را بشمارید

اسباب‌بازی‌ها، تعداد قدم‌هایش در خانه یا انگشت‌های دست و پایش را بشمارید. شمردن با صدای بلند را به یک عادت تبدیل کنید. خواهید دید که او هم خیلی زود شما را همراهی می‌کند.

با عکس حیوانات، آلبوم باغ‌ وحش بسازید

عکس حیوانات مورد علاقه‌اش را تهیه کنید و با آنها یک آلبوم بسازید. آلبوم را ورق بزنید، عکس‌ها را نشانش بدهید، نام حیوان را بگویید، صدایش را تقلید و داستانی درباره‌ی آن حیوان تعریف کنید.

با کودک بازی فکری انجام بدهید

چند ظرف خالی پلاستیکی انتخاب کنید و یکی از اسباب‌بازی‌های کوچکش را زیر یکی از آنها مخفی کنید، بعد ظرف‌ها را حرکت بدهید و جا‌به‌جا کنید. سپس از او بخواهید اسباب‌بازی‌ را پیدا کند.

حافظه ‌اش را تقویت کنید

برای این منظور می‌توانید بازی‌های جورکردنی انجام بدهید. از چهره‌‌ی افراد مهمِ زندگی کودک، دو عکس مشابه تهیه کنید. عکس‌ها را به پشت روی زمین بچینید و به او کمک کنید تا عکس‌های مشابه را پیدا کند. پس از مدتی تغییراتی در بازی ایجاد کنید و سطح آن را بالا ببرید. فیلم‌هایی که از او گرفته‌اید را برایش پخش کنید و درباره‌ی آنها توضیح بدهید. مثلا فیلم‌هایی از اولین حمامش، اولین باری که راه رفته یا فیلم بازی‌اش با پدربزرگ. این کار به ساخت زبان و حافظه‌ی او کمک می‌کند.

با کودک خود زیر باران بازی کنید

داخل گودال‌های کوچکِ پُر آب بپرید و روی چمن‌های خیس با هم بنشینید. اگرچه کثیف می‌شوید ولی این کار برای او خیلی جالب و سرگرم‌‌کننده خواهد بود و تفاوت بین خشکی و رطوبت، و ‌تمیزی و آلودگی را درک می‌کند.

با کودک خود لباس ‌بازی کنید

اجازه بدهید با بعضی پیراهن‌های قدیمی پدرش بازی کند. کلاه‌های زمستانی، شال و روسری یا دستکش‌ها را از کمد بیرون بیاورید، آنها را بپوشید و نقش بازی کنید. مثلا وقتی لباس زمستانی پوشیدید، طوری رفتار کنید که انگار زمستان است. این کار شیوه‌ی تخیل او را تقویت می‌کند.

با کودک خود به شکار حشرات بروید

عکس حشرات بی‌ضرر مثل کفشدوزک، جیرجیرک، یا پروانه‌ها را در کتاب و مجله به او نشان بدهید؛ سپس به پارک بروید و سعی کنید چندتایی از آنها را پیدا کنید.

درباره‌ ی احساساتش با او حرف بزنید

وقت خواب، کنارش در رختخواب دراز بکشید؛ او را در آغوش بگیرید و از او بپرسید که چه چیز‌هایی امروز او را خوشحال یا ناراحت و عصبانی کرده است. وقتی او اتفاقات یک روز را یادآوری و برای شما تعریف می‌کند، زمان گذشته را درک و هیجاناتش را نام‌گذاری می‌کند.

در انجام کارها از او کمک بگیرید

نحوه‌ی انجام کارهای ساده را به کودک نشان بدهید؛ سپس از او بخواهید به شما کمک کند. برای مثال کودک نوپا می‌‌تواند لباس‌های تیره و روشن را طبقه‌بندی کند یا لباس‌های خود را از بین آنها جدا کند. برای اینکه موفقیت را تجربه کند، نوازش و تشویق را هم فراموش نکنید.

درباره ‌ی حجم و اندازه با کودک خود صحبت کنید

چند ظرف پلاستیکی در اندازه‌های مختلف تهیه کنید و از او بخواهید درون آنها آب بریزد. او برخی از ظرف‌ها را کم و برخی دیگر را پُر از آب می‌کند. در این حین با او درباره‌ی حجم و اندازه ظرف‌ها و این‌که کدام‌یک بزرگ‌تر وکدام‌یک کوچک‌تر است، صحبت کنید.

اجازه بدهید گاهی اوقات رئیس باشد

تا جایی‌ که امکان دارد اجازه بدهید تصمیم بگیرد و انتخاب کند. مثلا زمان غذا خوردن رنگ کاسه‌ی غذایش را خودش انتخاب کند؛ یا تصمیم بگیرد کدام‌یک از جوراب‌هایش را بپوشد.