روش های موثر برای برخورد با کودک بد دهن
چگونه با کودک بد دهن رفتار کنیم
ممکن است اولین بار با شنیدن فحشی رکیک از زبان کودک خود شوکه شوید، اما نمی‌دانید چگونه با او رفتار کنید که این عادت نامناسب را ترک کند. اغلب کودکان چیزی را که شنیده‌اند تکرار می‌کنند. کودکان بزرگ‌تر با بد دهنی به‌دنبال ارزیابی واکنش شما هستند. قبل از هر چیز، پیش از آنکه از خشم برافروخته شوید، به‌یاد داشته باشید کودکان سنین پیش‌دبستانی معنای ناسزایی را که گفته‌اند، نمی‌دانند. علاوه‌براین، شما تنها پدرومادری نیستید که با این مشکل مواجه‌‌اند. بسیاری از والدین هرازگاهی ناچارند کودک‌شان را در این سنین به‌خاطر بددهنی سرزنش کنند.
یک کودک ۳ یا ۴ ساله کم‌کم متوجه این نکته می‌شود که بعضی کلمات توجه اطرافیان را برمی‌انگیزد و پدرومادر را به پاسخ وا می‌دارد. این یافته، کودک را که به‌دنبال امتحان حدومرزهاست، به‌هیجان می‌آورد. در نظر کودکی که حس شوخ طبعی او درحال شکل‌گیری است، نام برخی از اندام‌های خصوصی بدن صرفا خنده‌دار می‌آید. در هر صورت، این طرز برخورد با کودکان بد دهن است که نهایتا باعث تعدیل این رفتار یا تشدید آن خواهد شد.
درباره ی ارزش های خانوادگی خود فکر کنید
ارزش‌های خانواده نقش مهمی در چگونگی واکنش انتخابی شما به بد دهنی دارد. برای بعضی خانواده‌ها، اینکه بچه‌ها، ناسزاهای متداول را به‌کار می‌برند اهمیت خاصی ندارد. در برخی دیگر از خانواده‌ها کاربرد این کلمات به سرعت با واکنش رو‌به رو خواهد شد. در هر حالت شما باید با فرزندان خود درباره‌ی ارزش‌های متفاوت افراد مختلف صحبت کنید تا آنها بدانند کلمات کاربردی انها ممکن است برای دیگران آزاردهنده باشد. اگر خانواده‌ای هستید که مطلقا این کلمات را ممنوع می‌دانید با فرزندتان صحبت کنید تا از این موضوع آگاه شود.
دلیل بد دهنی کودک خود را بیابید
زمانی که می‌خواهید به بددهنی فرزند خود رسیدگی کنید، به دلایل احتمالی این کار او فکر کنید. اینکه چه وقت و چگونه بد دهنی می‌کند، اهمیت دارد. رفتار کودک ۵ ساله‌ای که فحشِ شنیده در اتوبوس را تکرار می‌کند، بسیار متفاوت از پسر ۱۵ ساله‌ای است که به معلمش فحش داده. گاهی کودکان به این دلیل فحش می‌دهند که فاقد برخی مهارت های مهم زندگی مانند مهارت برقراری ارتباط و مهارتهای اجتماعی هستند. اگر دلیل بددهنی این باشد، بسیار مهم است که این مهارت‌ها را بدون اتلاف وقت به او یاد بدهید. درغیر‌این‌صورت، ممکن است عواقب این ضعف مهارت در تمام زندگی دامن‌گیر او شود. اگر گمان می‌کنید بددهنی نشانه‌ای از یک مشکل بزرگ‌تر، برای مثال مهارت ضعیف در مدیریت خشم است، این مهارت‌ها را به‌عنوان بخشی از استراتژی تربیتی خود به کودک بیاموزید.
برای کودکان الگوی خوبی باشید
مراقب رفتارهای خود به‌عنوان الگویی برای کودکان باشید. اگر خیلی فحش می‌دهید، احتمالا کودک شما هم همین کار را خواهد کرد. به‌صرف اینکه به او بگویید: «این حرف‌ها مال بزرگ ترهاست؛ به‌خاطر همین من می‌تونم بگم اما تو نه»، بددهنی او را متوقف نخواهد کرد. کودکان می‌خواهند مانند بزرگ‌سالان باشند و کار شما را تکرار خواهند کرد.اگر تا به امروز به زبانی که با آن حرف می‌زنید دقت نداشته‌اید و کودک شما از شما الگو گرفته است، اولین قدمِ مقابله با این وضع، تغییر زبان خودتان است. اگر شما الگویی برای مدیریت خشم و ابراز احساسات و افکار، بدون بد دهنی باشید، کودک شما هم همین کار را یاد خواهد گرفت.
علاوه براین، مراقب راه‌های دیگری باشید که کودک با زبان نامناسب مواجه می‌شود. اگر به کودک خود اجازه می‌دهید فیلمی ببیند یا مشغول بازی ویدئویی‌ای باشید که بددهنی در آن به فراوانی است، احتمالا از آنها الگوبرداری خواهد کرد. اگر می‌خواهید بددهنی کودک را کم کنید، نگذارید درمعرض هر چیزی قرار بگیرد.
اگر کودک به دنبال جلب توجه است، کارش را نادیده بگیرید
کودکان اغلب مرتکب رفتارهایی می‌شوند که توجهات زیادی را جلب می‌کند. اگر شما به کلمات بدی که به‌کار می‌برد، بخندید یا واکنش افراطی نشان بدهید، تقریبا تضمین کرده‌اید که باز هم آن کلمه را تکرار کند. بی توجهی می‌تواند به‌عنوان اولین قدم برخورد مقابله‌ای خوبی باشد؛ به‌خصوص برای بچه‌های کم‌سال‌تر. اگر فحش تکرار شد، در عین اینکه توجه خاصی نشان نمی‌دهید، برایش توضیح دهید که این کلمه‌ی خوبی نیست و دیگر نباید آن را تکرار کند.
برای فحش دادن قانون داشته باشید
اگر بد دهنی کودک به مشکل تبدیل شده، ممکن است به وضع قوانینی نیاز باشد. قانونی که می‌گوید «از زبان مناسب استفاده کن»، می‌تواند کمک‌کننده باشد. ممکن است کودک به هشدارها و یادآوری نیاز داشته باشد تا بفهمد «مناسب» یعنی چه. پدرومادرهای دیگر ممکن است قانونی را ترجیح بدهند که می‌گوید «فقط در اتاقت می‌تونی فحش بدی تا کس دیگه‌ای اونها رو نشنوه.»
عواقبی را برای بد دهنی در نظر بگیرید
اگر قانونی برای بد دهنی گذاشتید ولی تغییری ایجاد نشد، ممکن است درنظرگرفتن عواقب منفی برای این کار ضرورت پیدا کند. اگر کودک در عصبانیت فحش می‌دهد، از محل دورش کنید تا یاد بگیرد چطور پیش از آنکه چیزی دردسرساز بگوید، خودش را آرام کند. «شیشه‌ی حرف بد» راه دیگری برای برخورد با بد دهنی است. هر کسی در خانه حرف بدی بزند، باید مقداری پول درون شیشه بیندازد. این کار زمانی شدنی است که کودک پولی در اختیار داشته باشد که بتواند از مقدار آن محروم شود. به خوبی درباره‌ی کاری که می‌توانید با پول جمع‌شده انجام دهید فکر کنید. از این پول برای سفر خانوادگی استفاده نکنید. اگر کودک بداند این پول قرار است صرف کاری سرگرم کننده شود با احتمال بیشتری فحش خواهد داد تا در نتیجه‌ی نهایی سهیم باشد.
برای فحش ندادن کودک پاداش در نظر بگیرید
روش دیگر تربیتی این است که برای خوب حرف زدن به کودک پاداش بدهید. کودکی که بد دهنی در مدرسه برایش مشکل‌ساز شده یا وقتی از کسی عصبانی است به او فحش می‌دهد ممکن است از روش گرفتن پاداش برای فحش‌ندادن سود ببرد.
سیستم اقتصاد ژتونی (که در آن کودک بابت رفتارهای مثبت خود ژتون‌هایی دریافت می‌کند که در مجموع به پاداش بزرگ‌تری ختم می‌شود) هم راه خوبی برای انگیزه دادن به بچه‌ها برای گفتن کلمات مهربانانه و فحش‌ندادن در طی روز است. هدف بلندمدت شما باید این باشد که به کودک خود بیاموزید که زبان او بر دیگران تأثیر می‌گذارد و اگر به کسی یا در زمان نامناسبی فحش بدهد، ممکن است با عواقب جدی رو‌به‌رو شود.
چند مثال در برخورد با کودک بد دهن
وقتی می‌گوید: «اسباب بازی لعنتی من کجاست»
ممکن است شوکه شوید که کودک شما فحشی را به‌کار برده که حتی فکرش را هم نمی‌کردید آن را بلد است. اما کودکان در این سنین به‌سرعت فحش‌ها را به‌خاطر می‌سپارند. شاید وقتی که ماشینی جلویتان پیچیده، شما فحشی از دهان‌تان بیرون پریده و شاید از دهان برادر بزرگ‌تر دوستش در زمین بازی آن را شنیده است. کودکان پیش از دبستان حتی اگر ندانند که معنای این فحش‌ها چیست، متوجه آن هستند که این لغات بار احساسی دارند.
طرز برخورد اولیه: وقتی برای اولین بار اتفاق می‌افتند واکنشی نشان ندهید. کودک اگر ببیند که این کلمه برایتان جذابیتی ندارد، احتمال کمتری دارد که بار دیگر آن را تکرار کند. اگر بار دیگر فحش داد، آرام باشید و بگویید: «این کلمه‌ی خوبی نبود و ما این کلمه رو در خانه به کار نمی بریم.»
مثلا وقتی می گوید: «محسن احمقه»!
اغلب اوقات کودکان در این سنین قصد آزردن عمدی دیگری را ندارند. اگر اجازه ندهید کودک شما شیرینی اضافه بردارد ممکن است به شما بگوید: «احمق یا خر»، چون می‌داند که این کلمات توجه شما را جلب می‌کند. نگران نشوید، یک بچه‌ی بدجنس بار نیاورده‌اید. بسیاری از کودکان ۳ یا ۴ ساله تازه دارند متوجه می‌شوند که گفتن چنین کلماتی اشتباه است. درحقیقت، بسیاری از کودکان در این سنین در نهایت این‌طور گمان خواهند کرد که کلمه‌ای مانند احمق یک فحش رکیک است و قرار نیست آن را به‌کار ببرند. بااین‌حال، هنوز مهارت همدلی در آنها پرورش نیافته و به همین دلیل نمی‌دانند بعضی کلمات چطور می‌تواند دیگران را آزار بدهد.
چگونه با کلمات ازار دهنده ای که کودک آن را به کار می برد برخورد کنیم؟
مداخله کنید و به او یادآور شوید که نباید این کلمات را به کسی بگوید. به او کمک کنید تا بفهمد وقتی این القاب را به دیگران نسبت می‌دهد، آنها آزرده و ناراحت می‌شوند. بگویید:« اگر محسن به تو بگوید احمق چه احساسی می‌کنی؟» «می‌تونی یکم مهربون تر توضیح بدی که چرا ناراحتی؟»
مثال مورد قبل، سعی کنید خودتان به‌عنوان الگوی کودک این القاب را به‌کار نبرید. کودک‌تان را تشویق کنید تا وقتی ناراحت و عصبانی است، بدون کاربرد کلمات آزاردهنده خودش را ابراز کند. به‌یاد داشته باشید، او دائما در حال دریافت اطلاعات تازه است و کلماتی که امروز توجه او را به مقدار زیاد جلب می‌کند، سرانجام جاذبه‌اش را از دست خواهد داد.
اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید لطفا ابتدا وارد شوید، در غیر این صورت می توانید ثبت نام کنید.