شناخت انواع اختلال خواب و درمان آن

خواب آسوده و راحت توام با آرامش بر سلامت ذهنی و جسمی انسان بسیار مؤثر است. فردی که به صورت طولانی مدت از کمبود خواب (Insomnia) رنج می برد، ممکن است به بعضی از مشکلات روانی دچار شده و به مراقبت های بیشتری نیاز پیدا کند. خواب نه تنها بر سلامت جسمی و روحی انسان تأثیر می گذارد بلکه متقابلاً از شرایط جسمی و روحی انسان و عوامل محیطی تأثیر می پذیرد. بعضی از عوامل انسانی و محیطی که بر خواب تأثیر می گذارند، عبارت اند از:
1- کهنسالی
2- عوامل روانی
3- عادات و شیوه زندگی
4- تغییرات متوالی و نامنظم ساعات خواب
5- عوامل محیطی
6- عوامل جسمانی
7- داروها

شناخت بعضی از اختلالات شایع خواب

خـُرخـُر(Snoring)

خرخر معمولاً هنگامی شنیده می شود که بافت نرم حلق به هنگام تنفس حین خواب، دچار ارتعاش گردد. به صورت عموم در این اشخاص ، انسداد نسبی راه هوایی ثانویه ، چاقی، آسیب یا ساختار نامناسب حلق وجود دارد. هنگامی که انسان می خوابد عضلات حلق شل می شود و انسداد راه هوا ، بیشتر می گردد.
خرخر نه تنها باعث مزاحمت برای فرد دیگری که در همان اتاق خوابیده ، می شود بلکه ناآگاهانه سبب بیدار شدن مکرر خود فرد می گردد که ممکن است به صدها بار در طول یک شب برسد. نتیجه ی آن ، خواب آلودگی روزانه و اشکال در تمرکز فکر است. زمانی که خرخر با "آپنه خواب" (توقف تنفس حین خواب) توأم باشد، خطر آن جدی تر از زمانی است که به تنهایی وجود داشته باشد. اگر شما علاوه بر خرخر از خستگی روزانه، خواب آلودگی روزانه ، فشار خون بالا و بیماری قلبی - عروقی رنج می برید. حتماً باید به پزشک مراجعه کنید و در صورت وجود آپنه خواب تحت درمان مناسب قرار گیرید، زیرا عدم تشخیص و درمان به موقع و مناسب ، این بیماری می تواند سلامت و حتی زندگی شما را به خطر اندازد زیرا آرامش را ازشما سلب میکند.
خوشبختانه امروزه برای درمان خرخر ، روش های جراحی و غیر جراحی متعددی وجود دارد که با توجه به صلاحدید پزشکتان می توانید از این روشهای درمانی بهره ببرید.
آپنه خواب Sleep Apnea"" ( توقف تنفس حین خواب )

آپنه خواب حالت خطرناکی است که به صورت توقف تنفس حین خواب روی می دهد .
دو نوع آپنه خواب وجود دارد: آپنه انسدادی و آپنه مرکزی. آپنه مرکزی که شیوع کمتری دارد هنگامی رخ می دهد که مغز نمی تواند فرمان لازم برای حرکت عضلات تنفسی و شروع دم را بدهد. آپنه انسدادی که بسیار شایع تر است هنگامی رخ می دهد که به رغم تلاش فرد و عضلات تنفسی اش برای تنفس، هوا به داخل یا خارج از بینی و دهان وی جریان پیدا نکند. هر چند خرخر همیشه با آپنه خواب همراه نیست ولی تقریباً همیشه آپنه خواب با خرخر در فواصل بین دو حمله آپنه همراه است. ممکن است در هر ساعت 20 تا 30 حمله آپنه اتفاق بیفتد. بیمار ممکن است از احساس خفگی حین خواب، سردرد صبحگاهی و خواب آلودگی و گیجی روزانه شکایت داشته باشد. تشخیص و درمان آپنه خواب بسیار مهم است ؛ زیرا این مشکل می تواند منجر به افزایش فشار خون، سکته قلبی و مغزی و نارسایی قلب و ریه گردد. آپنه معمولاً هنگامی رخ می دهد که راه هوای نسبتاً بسته حلق ، با شل شدن عضلات در حین خواب کاملاً مسدود گردد و به رغم وجود تلاش برای تنفس، تبادل هوا از ریه به بیرون صورت نگیرد. عدم ورود و خروج هوا از ریه سبب بالا رفتن سطح دی اکسید کربن خون و پایین آمدن سطح اکسیژن خون می گردد. این تغییرات باعث بیدار شدن فرد می گردد. با بیداری بیمار، شلی عضلات حلق وی کم شده و راه هوایی دوباره باز می شود و هوا جریان می یابد. این بیدار شدن های پشت سر هم و پیاپی هر چند باعث تداوم تنفس می شود ولی باعث می گردد که بیمار خواب عمیق نداشته باشد. به عبارتی به محض این که خواب بیمار به سمت عمیق شدن پیش می رود با یک حمله آپنه ، بیمار بیدار می شود. ممکن است فرد مبتلا به "آپنه خواب" متوجه هیچ یک از وقایع حین خواب خود نگردد. معمولاً بیمار از حملات توقف تنفس خود و بیدار شدن های مکرر بی اطلاع است اما از سردرد صبحگاهی، احساس نارضایتی از خواب و خواب آلودگی روزانه شکایت دارد. ممکن است بیمار قادر نباشد روی موضوعات خاص فکر خود را متمرکز کند و همچنین در طول روز و حتی حین کا ر مکرراً چرت بزند. آپنه خواب در آزمایشگاه خواب یا دستگاه پلی سومنوگرام تشخیص داده می شود و برحسب شدت و علت آن تحت درمان های مختلف جراحی و غیر جراحی قرار می گیرد.

خواب ناکافی (Insomnia)

خواب ناکافی به معنای کمبود خواب از نظر کمی و یا کیفی است که می تواند با یک یا چند حالت زیر مرتبط باشد.
1- مشکل در به خواب رفتن
2- بیدار شدن های مکرر در طی شب و مشکل به خواب رفتن مجدد
3- بیدار شدن در صبح خیلی زود
4- خوابی که سبب شادابی و سرحالی نگردد.
خواب ناکافی با تعداد ساعاتی که یک فرد می خوابد یا زمانی که طول می کشد تا به خواب برود تعریف نمی شود. افراد از نظر نیازشان به خواب و میزان رضایتمندیشان از خواب با هم متفاوتند. خواب ناکافی ممکن است سبب مشکلاتی در طی روز از جمله احساس خستگی، کمبود انرژی، مشکل تمرکز حواس و تحریک پذیری گردد.
بعضی شرایط موجب می شود که افراد بیشتر از خواب ناکافی شکایت داشته باشند به عنوان مثال می توان به سن بالا، جنس مؤنث و سابقه افسردگی اشاره کرد. اگر شرایط فوق با اضطراب و تنش، بیماری جسمی یا مصرف بعضی از داروها همراه شود احتمال بروز خواب ناکافی بیشتر می شود.
خواب ناکافی علل متعددی می تواند داشته باشد: بیماری های جسمی مثل آرتریت (التهاب مفاصل) ، نارسایی قلبی، آسم، آپنه خواب و پرکاری تیروئید و پارکینسون( بیماری است که با سختی و لرزش عضلات مشخص می شود ) ، بیماری های روحی - روانی مثل افسردگی و اضطراب و عادات نامناسب مثل مصرف قهوه زیاد، مصرف سیگار یا الکل قبل از خواب یا خواب بعد از ظهر بیش از حد.
تشخیص خواب ناکافی با بررسی تاریخچه بیمار و معاینات توسط پزشک داده می شود. درمان این بیماری با بر طرف کردن علل ایجاد کننده آن و اصلاح عادت بیمار میسر است.بهداشت عمومی خواب :

1)زمانبندی مشخص برای خواب - بیداری داشته باشید(حتی در روزهای تعطیل).
2)مقداری بخوابید که برای سر حال شدن لازم دارید.
3)از چرت های روزانه پرهیز کنید.
4)از تماشای تلویزیون ،گوش دادن به موسیقی بلند یا برنامه ریزی فعالیت های روز بعد در بستر خوددای کنید.هنگامی که خواب آلود هستید به رختخواب بروید وفقط برای خوابیدن وعشق ورزی به رختخواب بروید.اگر تا 20 دقیقه نتوانستید بخوابید،به اتاق دیگر بروید وآرام بگیرید(به موسیقی گوش دهید وکتاب غیر جدی بخوانید)سپس هنگامی که خواب آلود شدید به رختخواب برگردید،این کارها را می توتنید مجدد تا حصول نتیجه تکرار کنید .
5)از نوشابه های حاوی کافئین (قهوه،چای،کولا،شکلات)در شب خودداری کنید.
6)از مصرف سیگار به خصوص هنگام شب خودداری کنید.
7)گرسنه به رختخواب نروید.
8)محیط اتاق خواب را تنظیم کنید.
9)20 دقیقه در روز ورزش کنید،از ورزش قبل از خوابیدن پرهیز کنید.
10)سعی کنید حمام کردن را به 2 -3 ساعت قبل از خواب موکول کنید وبعد از حمام سعی نکنید بخوابید.
بین خواب ومواد غذایی ارتباط مستقیم وجود دارد در زیر لیستی از غذاهایی که باید ونباید قبل از خواب میل کنید به طور مختصر آورده شده است :

از خوردن غذاهای زیر خود داری کنید:

مصرف غذای تند در شب.
مصرف زیاد کربوهیدرات خالص به عنوان مثال: آرد سفید،شکر،غذاهای حاوی شکروشکلات.
خوردن غذاهای چرب وسرخ کرده وانواع پنیر در شب بپرهیزید.
سبزی خام،انواع سالاد ها ومیوه نیز با تحریک زیاد دستگاه گوارش با خواب تداخل ایجاد می کند.
از نوشیدن چای ،قهوه،الکل،ومایعات دیگر خودداری کنید.

حدالمقدور غذاهای زیر را قبل از خواب مصرف کنید:

غذاهایی که آثار خواب آوری دارند مثل سیب زمینی،ماکارونی ،برنج
غذاهایی که به ایجاد تریپتوفان کمک می کند باعث خواب بهتر می شوداین غذاها شامل:تخم مرغ،گوشت،ماهی،موز،بادام زمینی
یک لیوان شیر حاوی ترپتوفان است وباعث بهبود خواب می شود.

اختلالات خواب (در بزرگسالان)

همانطور که می دانید اختلالات خواب در جوامع صنعتی شیوع و بروز بسیار زیادی دارند و در درمان این اختلالات اثر دارو درمانی موقت می باشد و همچنین موجب بروز خواب آلودگی در طول روز می شوند.
مدارک بالینی مختلفی وجود دارد که نشان می‌دهد استفاده از نوروفیدبک به بهبود اختلالات مختلف خواب از جمله بی‌خوابی، آپنه (قطع تنفس در خواب)، سخت به خواب رفتن، مرتب از خواب پریدن و... که نشانه هایی مرتبط با اضطراب و افسردگی هستند، کمک می‌کند.
در واقع نوروفیدبک به خودتنظیمی مغز در برانگیختگی فیزیولوژیک کمک می‌کند و همین امر سبب بهبود کیفیت خواب می‌شود.

مشکلات خواب (در کودکان)

مشکلات خواب شامل شب‌ادراری، راه رفتن در خواب، حرف زدن در خواب، وحشت در خواب و اضطراب مربوط به خواب رفتن می‌باشند.
نوروفیدبک با کمک به خود ـ تنظیمی مغز در تنظیم برانگیختگی فیزیولوژیک، در بهبود مشکلات مربوط به خواب موفق بوده است و غالباً اولین چیزی که در درمان توسط نوروفیدبک توسط مراجعین گزارش می‌شود بهبود کیفیت خواب است.
نوروفیدبک چیست؟

در این روش شما در مقابل یک مانیتور می نشینید و الکترودی که روی سر شما قرار دارد امواج مغزی شما را دریافت و به کامپیوتر هدایت می کند .حالا شما با دیدن امواج مغزی خود روی صفحه مانیتور می توانید به تنظیم و کنترل آنها بپردازید و در تمام این مراحل درمانگر در کنار شما نشسته و به شما یاد می دهد که چگونه می توانید این کار را انجام دهید.
درواقع نوروفیدبک شما را قادر به دیدن دنیای درون مغزتان می کند ، به عنوان مثال در صفحه مانیتور شما یک شکل شبیه سازی شده امواج مغزی را به شکل یک بازی می بینید و با نگاه کردن به صفحه مانیتور و بدون استفاده از دست شروع به بازی می کنید. دستگاه الگوهای امواج مغزی شما را پردازش می کند و اگر این الگوها مناسب باشد شما در بازی به جلو خواهید رفت و در غیر اینصورت شکست می خورید ،به این ترتیب شما یادمیگیرید که مثلا در شرایط اضطراب چگونه می توانید مغز خود را طوری تنظیم کنید که آرامش جایگزین اضطراب شود .
آیا این روش علمی است؟ روش نوروفیدبک توسط اداره غذا و داروی آمریکا ( معتبرترین سازمان جهانی پزشکی) جهت درمان اضطراب ،استرس،افسردگی،بیش فعالی کم توجهی، سردرد (میگرن)،دردهای مزمن،اختلالات خواب،سوء مصرف مواد،وسواس،صرع(تشنج) و بازتوانی سکته مغزی مورد تایید قرار گرفته است.
عوارض جانبی این روش چیست؟ نوروفیدبک عوارض جانبی دارو درمانی را ندارد و اثرات درمانی با دوام تری نیز دارد،فعالیت های کل مغز را کنترل می کند وبهبودی پایدار بیماری را شامل می شود.
چرا به نوروفیدبک دوپینگ اخلاقی می گویند؟ دلیلش این است که در حال حاضر بسیاری از ورزشکاران در کشورهای پیشرفته و همچنین بسیاری از سازمان های معتبر جهانی از جمله ناسا (سازمان علوم فضایی آمریکا) جهت ارتقا مهارت های ذهنی و شناختی و بهینه سازی تصمیم گیری ،افزایش خلاقیت،تقویت حافظه و افزایش هماهنگی جسم و ذهن از این روش استفاده می کنند.
به عنوان مثال تیم ملی ایتالیا ،تیم آث میلان ،بسیاری از برندگان طلای المپیک مثل ماری پیرس و چاد کاروین رسما اعلام کردند که جهت بهبود کارکرد برای آمادگی مسابقات از نوروفیدبک استفاده می کنند.
آیا در آمریکا و کشورهای پیشرفته از این روش استفاده می شود؟ در آمریکا بیش از 1000 مرکز نوروفیدبک وجود دارد که این رقم در 5 سال گذشته از کمتر از 100 مرکز به این تعداد رسیده که این موضوع خود حاکی از میزان اهمیت و محبوبیت این روش درمانی در کشورهای پیشرفته می باشد .

جهت رزرو مشاوره تلفنی و حضوری با این شماره تماس بگیرید 09374071940