فرزندتان را این گونه به مدرسه بفرستید
اول مهر برای همه جزء خاطرات فراموش‌نشدنی است، هرچقدر هم که با گریه و ناراحتی همراه بوده باشد. اما به هر حال اولین روز مدرسه پر از تلاطم‌های عاطفی است. کوچولوی شما قرار است برای اولین بار از آغوش گرم شما دور شود و چند ساعتی از روزش را در جایی به نام مدرسه باشد. از آنجایی که ممکن است بسیاری از کودکان تجربه مهدکودک و پیش دبستانی نداشته باشند یا اگر هم داشته باشند مکلف به انجام مشق و درس و حضور مستمر نبوده‌اند، محیط مدرسه و ورود به آن می‌تواند ایجاد دلهره و اضطراب کند.
مهم‌ترین نکته این است که قبل از ورود به این محیط باید آمادگی لازم را برای او ایجاد کنید. به این ترتیب اولین روز مدرسه به جای همراه شدن با گریه فرزندتان با خاطره‌ای هیجان‌انگیز همراه خواهد بود و او دیگر از نشستن کنار فرد دیگری که اصلا برایش آشنا نیست واهمه ندارد و آن را فرصتی برای دوستی می‌بیند. راه‌های زیادی وجود دارد تا شما یک خداحافظی خوب و یک شروع موفق را برای کودک ایجاد کنید. راهنمای ما را بخوانید تا آمادگی لازم را برای روزهای اول مدرسه پیدا کنید.
روال مدرسه را از چند هفته قبل برقرار کنید
بهترین کار این است که چند هفته پایانی شهریور را برای برگشتن به ریتم روزانه مدرسه اختصاص دهید. مثلا هر روز صبح به موقع کودک را بیدار کنید و لباس‌هایش را بپوشانید. صبحانه، ناهار، شام و میان وعده را در زمان‌های مشخصی که به زمان مدرسه نزدیک است بخورید. همچنین مهم است که فرزندتان را صبح‌ها عادت دهید که از خانه بیرون برود. بهانه‌اش را هم باید پیدا کنید، مثلا می‌توانید چند هفته آخر فعالیت‌هایی ترتیب دهید و اگر اهل ورزش صبحگاهی هستید او را با خود ببرید. این کار بدون شک برای والدین شاغل سخت خواهد بود اما وقتی مدارس باز شود کارتان راحت‌تر می‌شود.
ساعت خواب را تنظیم کنید
از آنجا که ممکن است به دلیل نداشتن برنامه مشخص، وقت خواب کودک هم زمان مشخصی نداشته باشد، باید از چند هفته قبل کودک را وارد یک برنامه خواب منظم کنید طوری که ساعت 9 شب حتما به تختخواب برود و صبح ساعت مشخصی از خواب بیدار شود. میزان خواب معمول برای کودکان 7 ساله حدود 8 ساعت است.
با خرید لوازم مدرسه ذهن او را آماده کنید
یکی از راه‌های به هیجان آوردن فرزندتان برای روزهای مدرسه، خرید لوازم مدرسه اعم از کیف و کفش و لوازم‌التحریر است. در هفته‌های پایانی خرید وسایل مدرسه را آغاز کرده و وظایف دانش‌آموزی را تمرین کنید. مثلا آماده کردن کیف، پوشیدن روپوش و مقنعه، بستن کفش و یاد گرفتن آدرس و شماره تلفن. بهتر است از همین حالا جای مشخصی مثلا نزدیک دربرای قرار دادن آنچه صبح‌ها باید با خود ببرد تعبیه کنید. به این ترتیب کمتر احتمال فراموش کردن لوازم ضروری وجود دارد.
عادت غذایی را از همین حالا در او ایجاد کنید
از همین ابتدا فرزندتان را به خوردن خوراکی‌های سالم عادت دهید. دلیلی ندارد تمام خوراکی‌های رنگارنگ سوپر را در کیف فرزندتان بگذارید. به فرزندتان هم بیاموزید پاستیل، چیپس، پفک، اسنک و... هیچ سودی برای او ندارد. میوه‌های سفت که پوست‌شان راحت جدا می‌شود یا باید آنها را گاز زد (به جای آبمیوه پاکتی)، نان، پنیر و گردو (گوجه را تکه نکنید زیرا آب زیادی دارد و تا زمانی که فرزندتان آن را بخورد خراب می‌شود)، مغز‌ها، پاکت شیر کوچک (به جای شیر کاکائو)، خرما، حلوا، کلوچه و... به او بدهید. مضرات هله هوله‌ها را به او بیاموزید تا اگر همکلاسی‌هایش خوراکی‌های او را مسخره کردند بتواند جواب آنها را بدهد.
او را مستقل بار بیاورید
از زمانی که فرزندتان پا به مدرسه می‌گذارد موظف است مسائل زیادی را خودش به تنهایی مدیریت کند. شما می‌توانید با صحبت کردن او را برای این مسئله آماده کنید. به او مسئولیت بدهید. مثلا به او بگویید خودش برای تکالیفش برنامه بریزد، اینکه کی و چگونه تکالیف را انجام می‌دهد را به عهده خودش بگذارید. اگر فرزندتان کوچک است می‌توانید کارهایی به او یاد دهید که اعتماد به نفسش را بالا ببرد به طور مثال گره زدن کفش‌ها. اگر کودک شما بتواند نیازهای اساسی را بدون تکیه به بزرگسالان برآورده کند راحت‌تر به مدرسه می‌رود.
همه چیز را خوب تشریح کنید
به او بگویید همه بچه‌ها به اندازه او می‌دانند و محیط مدرسه برای همه آنها مانند او خجالت‌آور و پراسترس است. اگر چند تا از بچه‌ها از قبل هم را می‌شناسند، دلیلی ندارد احساس غربت کند. خودش به همکلاسی‌ها سلام کند، اسم‌شان را بپرسد، در مورد علایق مشترک و... بپرسد و بگوید. به او یاد بدهید که اگر یکی از همکلاسی‌ها او را انکار کرد، ناراحت نشود. محیط کلاس برای گوش سپردن به معلم و تعاملات هنگام یادگیری است. دوستی‌ها برای زنگ تفریح است که آن موقع هم اگر شاگرد خوب، زرنگ و پرتوانی باشد، همه دوست دارند بیایند با او دوست شوند. از مدرسه، مدیر، ناظم، معلم، هم‌شاگردی‌ها، درس‌ها، گچ، تخته، خاطرات خودتان، زنگ تفریح و... مفصل تعریف کنید. از آینده آنهایی که درس خوانده‌اند و موفق شده‌اند با آب و تاب تعریف کرده و اشتیاق رفتن به مدرسه را درکوچولوی‌تان شعله‌ور کنید.
روزهای اول همراه او باشید
اولین‌ها همیشه علاوه بر هیجان با نگرانی و شاید ترس هم همراه باشند. این در مورد اولین روز ورود به مدرسه هم صادق است، بنابراین همراهی کردن کودک در روزهای اول بسیار اهمیت دارد. حتی اگر از سرویس مدرسه استفاده می‌کند، روزهای اول بهتر است خودتان فرزندتان را در رفتن و برگشتن از مدرسه همراهی کنید. برای این کار شاید مجبور باشید ساعت کاری‌تان را طوری تنظیم کنید که خودتان یا همسرتان حتما در خانه باشید. اما بعد از اینکه کودک عادت کرد، می‌توان از دیگر اعضای خانواده مانند پدربزرگ و مادربزرگ هم کمک گرفت.
یک خداحافظی شیرین ترتیب دهید
وقتی به مدرسه رسیدید مراسم خداحافظی را کوتاه و شیرین تمام کنید. ممکن است معلم به شما اجازه دهد کمی با فرزندتان بمانید اما از فعالیت‌های ادامه‌دار مثل کشیدن نقاشی جلوگیری کنید چون در این حالت ممکن است فرزندتان برای اینکه شما از کنارش نروید، مدام بگوید نقاشی هنوز تمام نشده است. او را در آغوش بگیرید و به او بگویید بعد از مدرسه منتظرش خواهید بود. چون چنین قولی داده‌اید حواستان باشد که سر ساعت آنجا باشید. بعضی از والدین با خواندن شعر و قصه از فرزندشان جدا می‌شوند. به هر حال هر پدر و مادری بهتر می‌داند کودکش چگونه آرام می‌‌گیرد.
برای گریه‌ها راه‌حل پیدا کنید
برخی بچه‌ها شرایط سخت‌تری برای رفتن به مدرسه دارند و ممکن است هفته‌‌ها برای رفتن به مدرسه گریه کنند و از شما خواهش کنند آنها را به مدرسه نبرید. بچه‌هایی هم هستند که با خوشحالی مدرسه را شروع می‌کنند اما بعد از 3 هفته وقتی می‌خواهید از آنها جدا شوید شروع به گریه می‌کنند. بیشتر بچه‌ها اوقات خوبی را در مدرسه تجربه می‌کنند اما از تنها ماندن در مدرسه ناراحت می‌شوند. به نظر سنگدلی می‌آید که فرزند گریان‌تان را ترک کنید اما باید بدانید هر بچه گریانی بعد از چند دقیقه آرام می‌شود. صبوری و دلسوزی ممکن است کار دست‌تان دهد. با کودک صحبت کنید و آنچه موجب ترس او شده را باهم کشف کنید. شاید در همین کشف و شهودها تازه بفهمید تنها نگرانی کودک این است که نمی‌تواند کاپشنش را تنش کند. خب این را می‌توانید با هم تمرین کنید و به او بگویید اگر به مشکلی برخورد معلم آنجاست و می‌تواند کمکش کند. در برابر گریه‌های کودک مقاومت نشان دهید مثلا دوباره برنگردید و او را بغل کنید. حتی اگر برای شما هم سخت است که گریه‌های فرزندتان را ببینید هیچ وقت بدون خداحافظی او را ترک نکنید. ممکن است از اینکه او را با این حال ترک می‌کنید احساس گناه کنید اما این وظیفه معلم است که این مسئله را حل کند هرچند می‌توانید به معلم کمک کنید و اطلاعاتی درباره آنچه می‌تواند کودکتان را آرام کند به او بدهید تا او توجه کودک را به خود جلب کند. به یاد داشته باشید این گریه‌ها همیشگی نیستند و کودک شما کم کم به معلم و روزهای مدرسه عادت خواهد کرد.
زمان و مکانی برای تکالیف تعیین کنید
برخی والدین خود را مسئول کامل انجام تکالیف می‌دانند؛ به صورتی که در زمان انجام تکالیف بالای سر دانش‌آموز حضور دارند، زمان شروع انجام تکالیف را تعیین و راهنمایی‌های زائدی ارائه می‌کنند. هر چند لازم است والدین به ویژه در سال‌های اول دبستان و آمادگی با نظارت خود برنامه‌ریزی و مسئولیت‌پذیری را به کودک آموزش دهند، اما برخی والدین به اشتباه این مسئولیت را خود برعهده می‌گیرند، بنابراین نمی‌توانند احساس مسئولیت در قبال انجام تکالیف را به فرزند خود یاد دهند. به طوری که اگر یک روز مادر حضور نداشته باشد کودک اصلا به یاد هم نخواهد آورد که باید تکالیفش را انجام دهد. بهتر است از همین حالا جایی را برای انجام تکالیف اختصاص دهید. فرقی نمی‌‌کند روی میز آشپزخانه باشد یا در اتاقش اما تا آنجا که امکان دارد خودتان را هنگام انجام تکالیف در دسترس قرار دهید به خصوص در مورد بچه‌های کوچک‌تر. ممکن است در حال آشپزی یا خواندن روزنامه باشید اما در عین حال باید حواستان به روند انجام تکالیف باشد.
از او درباره اتفاقات مدرسه بپرسید
وقتی با فرزندتان به خانه برمی‌گردید از اینکه در مدرسه چه کارهایی کرده، سؤال کنید و از او بخواهید روزش را برایتان تعریف کند. بهتر است با معلم فرزندتان صحبت کنید تا بفهمید کودکتان بیشتر از چه چیزی در کلاس خوشش می‌آید که بتوانید آن را در خانه اجرا کنید یا به او بگویید «انگار تو از نقاشی روی میز خوشت میاد؛ فردا هم می‌تونی این کار رو بکنی.»
مشاور و روانشناس مصطفی آفریدون
مرکز روانشناختی و مشاوره انتخاب
تلفن هماهنگی جهت تعیین وقت قبلی:
0616-638-0922 فرزاد سلحشور
اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید لطفا ابتدا وارد شوید، در غیر این صورت می توانید ثبت نام کنید.