هفده نکته کلیدی تربیت
1- حقوق و توانایی شما تا هنگامی که کودکان آمادگی برای تصمیم گیری در زمینه زندگی شان را ندارند، از آنها بیشتر است و برعهده شماست. بنابراین شیوه چگونگی تصمیم گرفتن را شما با اعمال و رفتار خویش به آنها خواهید آموخت. در این باره دقیق باشید.
۲- شما باید همواره رفتاری یکنواخت و بدون تزلزل داشته باشید.
بچه ها در برابر والدینی که دائم حرف و عمل و رفتارشان را عوض می کنند، قضاوتی منفی خواهند داشت و سعی خواهند کرد که با رفتار خود واکنشهای آنها را کنترل کنند.
۳- اداره رفتار، کنش و واکنشهای خود راکاملاً در دست و کنترل خویش داشته و اجازه ندهید به اصطلاح در چاله آنها بیفتید.
۴- وقتی از درستی عمل و حرف خویش اطمینان کامل دارید، احساس گناه یا پشیمانی از تصمیم گیری یا عمل خود نداشته باشید. همچنین یا حرفی را نزنید و یا در صورتی که پس از بررسی های لازم و مطالعه کافی مطمئن شدید که باید آن حرف را بزنید چون به درستی اش ایمان دارید، پای حرف خود بایستید.
۵- با بچه های خود به هیچ وجه به اصطلاح، «یکی به دو» و بگو مگو نکنید. این نیز از آن چاله هایی است که برنده آن طرف مقابل یعنی بچه ها خواهند بود.
۶- برای کار خوبشان به آنها جایزه بدهید، ولی هرگز جایزه بزرگی را برای کار کوچک به فرزندتان ندهید چرا که این نوعی باج دادن و رشوه دادن است و بچه ها نیز به سرعت آن را می فهمند.
۷- رفتارهای قابل جایزه دادن و یا قابل ستایش مرتب می تواند روی بدهد؛ شما می توانید کاری، وظیفه ای و مسؤولیتی به فرزند خود بسپارید که او از عهده اش بر می آید؛ آنگاه به ستایش عملکردش بپردازید.
۸- فراموش نشود که جایزه دادن نباید دائماً و همیشگی باشد چون ارزش خود را از دست می دهد اما بدانید که جایزه دادن به طور کلی محرک بسیار خوبی است و باعث تکرار اعمال خوب و شایسته می شود. در بقیه موارد حتماً باید با «ستایش کردن» به او جایزه بدهید و نه الزاماً با خرید یک چیز گران قیمت.
۹- پیامدی که برای رفتار نامناسب فرزندتان به او داده یا برایش در نظر می گیرد کاملاً باید بدون ابراز خشم، عصبانیت، داد و فریاد و یا چهره برافروخته و غضبناک باشد. با نشان دادن این واکنشها، فرزند شما در هر سنی که هست به سرعت متوجه می شود که بر اعمال و رفتار خود کنترل ندارید. بنابراین اعتقاد و اعتمادش به شما و عملکردتان سلب شده و رفتار نامناسب و بد را از نو تکرار خواهد کرد.
۱۰- باید همواره و بخصوص در زمان رفتار تنبیهی به او بفهمانید و عملاً خودش را مثل همیشه دوست دارید ولی آن رفتار بخصوصش را دوست نداشته اید؛ مثلاً اگر به دلیل رفتار ناپسندش می خواهید او را از تماشای تلویزیون محروم کنید حتماً بگویید: «خیلی متأسفم که نمی توانم بگذارم تلویزیون ببینی».
۱۱- در فرصتهای مناسب و در زمانهای خوب با همان مهربانی به او بگویید که چه اعمال و رفتاری از او را نمی پسندید و کدام ها را درست و پسندیده می دانید؛ آنگاه از خودش بخواهید که در باره تغییر رفتار ناپسندش چه پیشنهادی دارد و چطور می تواند این کار رابکند.
۱۲- هر وقت کار خوبی کردی، به اصطلاح سر بزنگاه آنجا باشید و رضایتمندی کامل خود را نشان دهید. یادتان باشد که این کار را باید «جانشین» اینکه هر وقت «کار بدی کرد» مچش را می گیرد، بکنید.
۱۳- شما الگوی کاملی برای بچه ها هستید؛ بنابراین هر لحظه و هر زمان مواظب اعمال، رفتار و گفتار و عقاید خود باشید. آنها هر چه بشوند نتیجه ای مستقیم از رفتار و کردار خود شما خواهند بود و در این باره مسؤولیت، کاملاً با شماست و نه هیچ کس دیگر، حتی خودش.
۱۴- انتظار و رفتار خود را متناسب با سن بچه ها تنظیم و تثبیت کنید. از نوجوان خود باید انتظاری متفاوت و احترامی متناسب با سن و شأن او نشان دهید، اگر چه این احترام باید به بچه های کوچکتر هم تسری یابد.
۱۵- وقتی متوجه شدید که فرزندتان برای جلب توجه شما و به اصطلاح دریافت توجه مفنی دارد کارنامناسب یا حرکت نادرستی می کند، در آن لحظه به هیچ وجه به او توجه نکنید و بی اعتنا بمانید؛ اما مراقب باشید که به محض نشان دادن رفتاری مثبت، صد درصد به او محبت و توجه کنید.
۱۶- بسیاری از والدین تصور می کنند که به دلیل رفتار نامناسب بچه هاست که کنترل خود را از دست داده و به اصطلاح از کوره در رفته اند؛ این تلقی اشتباهی است چرا که در واقع به این دلیل عصبانی شده اید که کنترلی بر رفتار خود ندارید و سر رشته عملکردتان در دست خودتان نیست. در مواقع عصبانیت کاملاً دوستانه و بدون ابراز خشم و عصبانیت ظاهری، محل را ترک کنید (بلافاصله)، نوشیدنی خنکی بیاشامید، نفس عمیق بکشید، و با خودتان صحبت کنید که چگونه می توانید ناراحتی و خشم و عصبانیت خویش را نشان ندهید. این یک اصل کلی و نسبتاً دائمی است که: اگر کنترل خود را در دست خود نداشته باشید فرزندتان به سرعت کنترل رفتار شما را به دست خواهد گرفت و از این بازی ناخوشایند و عصبانی و برافروخته کردن شما لذت خواهد برد. بنابراین مرتب سعی خواهد کرد شما را در این چاله بیندازد تا بالاخره جابزنید.
۱۷- تغییر رویه فرزند شما، با تغییر رفتارهای شما - به شیوه هایی که در فوق گفته شد- به تدریج صورت گرفته و آنها نیز تغییر خواهند کرد اما این روندی یک شبه نیست و احتیاج به صبر، حوصله، گذرزمان و داشتن نقشه و برنامه از سوی شما دارد. جلسات خانوادگی داشته باشید و با همدیگر مدام گفت وگو کنید. در کلاسهای مؤثر سازی والدین حضور یابید و روشهای جدید تربیتی را بیاموزید.
مرکز روانشناختی و مشاوره انتخاب
تلفن هماهنگی جهت تعیین وقت قبلی:
فرزاد سلحشور 0616-638-0922
اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید لطفا ابتدا وارد شوید، در غیر این صورت می توانید ثبت نام کنید.