اسلام برای هر یک از دو عنصر اساسی بنیان
خانواده یعنی زن و مرد کارکردها، وظایف و مسئولیت هایی اعم از حقوقی، عاطفی،
اخلاقی و اجتماعی تعیین کرده تا هر یک از آنها با عمل بدان، موجبات به وجود آمدن
سعادت، خوشبختی، صمیمیت، صفا و تفاهم در نهاد خانواده را فراهم آورند. مسلم است که
ناهنجاری ها و مشکلات متعددی که در خانواده ها بروز می کند اغلب به دلیل نادیده
گرفتن این وظایف و مسئولیت هاست که از سوی زن یا مرد یا هر دو آنها صورت می گیرد.
در اینجا وظایف و مسئولیت های اخلاقی مردان در قبال همسران خود را
از دیدگاه آیات و روایات در قالب مقاله حاضر تقدیم خوانندگان عزیز می کنیم که امید
است بتواند نقشی هر چند کوچک در گرمتر شدن کانون روابط عاطفی و صمیمی میان همسران
داشته باشد. اینک با هم آن را از نظر می گذارنیم.
ضرورت مودت و محبت در خانواده
نیکی کردن در حق دیگران، امری پسندیده است که این امر نسبت به زن و
همسر در آیات و آموزه های وحیانی قرآن و دستورهای معصومان(ع) بسیار مورد تأکید
قرار گرفته است.
تأکید خداوند بر نقش احسان در حق دیگران، به ویژه در حق زن از سوی
شوهر، آن چنان است که پیامبر(ص) با آن که در شرایط دشواری قرار گرفته بود و از سوی
برخی از زنانش مورد اذیت و آزار واقع می شد، با این همه به گونه ای رفتار نیک و
حسنه ای درپیش گرفت که اعتراض خداوند را برانگیخت و خداوند به طور صریح در سوره
تحریم خواستار تغییر رویه پیامبر(ص) درخصوص نرمی و عطوفت بیش از اندازه در حق
کسانی شد که حضرت را می آزردند.
به سخن دیگر مدارا و احسان و نیکی پیامبر در حق زنان خود آن قدر
زیاد بود که برخی از زنان از این توجه و التفات و محبت فراوان سوءاستفاده می کردند
و رویه ضداخلاقی اذیت و آزار را در پیش می گرفتند. از این رو خداوند به نوعی به
این سوءاستفاده های ناروای برخی از زنان اعتراض می کند و خواستار بازگشت به رویه
اعتدال می شود تا زنان خودسر از این همه مهر و احسان و نیکی پیامبر سوءاستفاده
نکنند.
از آیات بسیاری در قرآن می توان دریافت که بنیاد خانواده باید بر
عشق و مودت درونی و مهر و محبت بیرونی استوار باشد. به این معنا که زن و شوهر
زمانی می توانند خانواده را به سوی آرامش سوق دهند که عواطف و احساسات در کنار
رفتار پسندیده و احسان و نیکوکاری، نقش اساسی را در زندگی ایشان ایفا کند و چنین
رفتار و کرداری بر رفتار هر دو آنان به ویژه بر رفتار شوهر به سبب قدرت ذاتی و نقش
مدیریتی اش، حاکم باشد و شوهر در عملکرد خویش مهرورزی و احسان و نیکوکاری را رویه
خود قرار دهد.
بهترین سبک زندگی
بهترین و کامل ترین سبک زندگی خانوادگی آن است که براساس عشق و
علاقه و احساسات پی ریزی و مدیریت گردد؛ زیرا هدف از ایجاد خانواده و بستن پیمان
زناشویی، دست یابی به آرامشی است که به طور طبیعی تنها از این راه به دست می آید.
از این رو در آیات قرآن، همواره سخن از زوجیت برای دست یابی به آرامش مطرح است و
حکمت و علت ایجادی زن و شوهر و زوجیت را دست یابی به آن دانسته است.
بر این اساس در آموزه های اسلامی و وحیانی همواره بر احسان و معروف
به ویژه از سوی شوهر در حق زن تأکید می شود.
احسان در مفهوم قرآنی، مرتبه تعامل و برخورد ارتباطی با دیگری
برپایه عواطف و احساسات است و این که براساس اصول عقلی و عقلایی رفتار نشود و
رفتاری خشک و بی احساس را در حق طرف مقابل درپیش نگیرد بلکه از در نیکی و احسان
درآید.