چه عواملی بر رشد کودک موثر است

بزرگتر شدن جثه و اندازه های بدن کودک را رشد می گویند. میزان رشد و افزایش وزن بدن نشان دهنده نحوه تغذیه کودک است.

عوامل موثر بر رشد

1. عامل وراثت ( ژنتیک ) _ عامل ژنتیک مهم ترین عامل موثر در رشد است زیرا علاوه بر سرعت رشد ، حد نهایی رشد را نیز تعیین می کند بنابراین برای قضاوت در مورد اندازه های بدن یک کودک باید جثه والدین و سایر افراد فامیل را در نظر گرفت .

2. وزن هنگام تولد

3. تغذیه : کیفیت و کمیت تغذیه به ویژه در ماه های اول زندگی تأثیر زیادی در رشد و تکامل کودک دارد .

4. بیماری های مزمن : در برخی به دلیل افزایش سوخت و ساز بدن ، حتی اگر مواد غذایی به مقدار کافی در اختیار کودک قرار داده شود باز هم رشد کافی و مناسبی پیدا نخواهد کرد.

5.هورمون ها : هورمون تیروئید از زمان زندگی داخل رحمی در رشد جنین تأثیر دارند که این اثر تا سال های بعد هم پایدار هستند . بعد از حدود یک و نیم سالگی هورمون رشد بر رشد کودک موثر است و در سن بلوغ و زمان " جهش رشد " هورمون های جنسی بیشترین اثر را بر رشد می گذارند.

6.عوامل محیطی

7. مسایل عاطفی ، روانی

8. عوامل بهداشتی ( از جمله واکسیناسیون ) و عوامل اجتماعی

رشد قد :

قد نوزاد رسیده هنگام تولد حدود 50سانتی متر است که در سال اول زندگی معمولاً 25 سانتی متر به قد او اضافه می شود و در سال های بعد این میزان به ترتیب نصف می شود به طوری که در سال دوم تقریباً 5/12 سانتی متر و سال سوم 5/6 سانتی متر و از سال چهارم به بعد هر سال 5/3 سانتی متر به قد کودک اضافه می شود تا به حد بلوغ برسد.

برعکس وزن که به سرعت تحت تأثیر تغذیه و عوامل محیطی قرار می گیرد ، ماه ها طول می کشد تا تأثیر این عوامل بر قد ظاهر شود لذا برای پالایش رشد در سال اول زندگی ، اندازه گیری وزن برای سن بسیار مهم است در حالی که در سال دوم زندگی علاوه بر شاخص وزن برای سن ، استفاده از شاخص وزن به قد از نیز اهمیت ویژه ای بر خوردار است.

رشد وزن :

معمولاً نوزادان در روز های اول زندگی ، مقداری از وزن خود را از دست می دهند . مقدار وزن از دست رفته ممکن است حتی تا 10% وزن نوزاد هم برسد ولی اگر نوزاد بلافاصله پس از تولد بر روی پستان مادر قرار گیرد و پیوسته در کنار وی بماند و بتواند در تمام ساعات شبانه روز و هر زمان که مایل است از شیر مادر خود تغذیه کند معمولاً وزن کمتری از دست می دهد.
توصیه می شود که مادران ، وزن هنگام تولد و وزن زمان ترخیص نوزاد از بیمارستان را به خاطر بسپارند و یا یادداشت کنند تا بتوانند با وزن های بعدی وی ، مقایسه کنند.
اگر نوزادی بیش از 10% وزن زمان تولد را از دست بدهد و یا پس از 5-7روز که از تولدش می گذرد هنوز در حال از دست دادن وزن باشد و یا تا 15 روز بعد از تولد به وزن زمان تولد خود بر نگشته باشد نیاز به مراقبت ویژه برای کشف و رفع علت دارد. به همین جهت باید نوزادان را عموماً 48ساعت بعد از ترخیص از زایشگاه ( 3 تا 5 روز بعد از تولد ) برای انجام تست غربالگری به مراکز ذیربط و برای توزین و ارزیابی وضع تغذیه و سلامت آنان نزد پزشک یا به یکی از مراکز بهداشتی درمانی ببرند.
شیرخواران رشد سریعی دارند به طوری که در 3 تا 4 ماه اول زندگی به طور متوسط روزانه 20 تا 30 گرم و از این زمان تا پایان 12 ماهگی روزانه 15 تا 20 گرم بر وزنشان اضافه می شود. به عبارت دیگر به طور متوسط وزن کودک 5 ماهه دو برابر وزن زمان تولد ، یک ساله سه برابر ، 5/2 ساله چهار برابر و پنج ساله شش برابر وزن زمان تولد خواهد شد ولی برای بررسی دقیق روند رشد باید از منحنی رشد استفاده نمود.
با بالا رفتن سن کودک به‌تدریج موها رشد می‌کنند دندان‌ها نمایان می‌شوند، بعد از چند سال می‌افتند و دوباره رشد می‌کنند و نهایتاً فرزند شما به سن بلوغ می‌رسد. تمامی این‌ها بخشی از روند طبیعی رشد کودک هستند.

الگوی فوق در همه کودکان یکسان نیست و دلیل این تفاوت در کودکان سالم عبارت است :

نوع تغذیه ( شیر مادر یا شیر خشک ) و نحوه تغذیه کودک ( فواصل ، دفعات تغذیه ، تغذیه از هر دو پستان ، تغذیه در ساعات شب و.... )
ویژگی های کودک ( خلق و خو و میزان فعالیت )
جثه افراد خانواده
مسایل عاطفی مانند ابراز عشق و محبت به کودک به ویژه در زمان تغذیه وی

رشد کودک در ماه اول تا سوم

در این ماه‌ها رشد قدی و وزنی کودک بسیار سریع است. روند رشد کودک در این ماه‌ها مشابه رشد سریعی است که طی یک ماه اول داشته است. در این ماه کودک بین 2/5 الی3/8 سانت رشد قدی و در حدود 907گرم رشد وزنی خواهد داشت. این اعداد تنها نشان‌دهنده میانگین مورد انتظار هستند و امکان آن وجود دارد که روند رشد کودک شما آرام‌تر یا سریع‌تر باشد و یا در مقطعی رشد او به طور ناگهانی زیاد شود. اگر در سن ۶ هفتگی کودک شما بیش‌ازحد بی‌قرار است یا بیش‌ازحد معمول غذا می‌خواهد، احتمالاً این موضوع به خاطر رشد ناگهانی او در این مقطع است. اگر بی‌قراری کودک بیش از یک یا دو روز طول کشید، موضوع را با پزشک در میان بگذارید. در هر جلسه مراجعه‌ی شما با پزشک، او قد و وزن و اندازه‌ی دور سر کودک را اندازه‌گیری می‌کند و این اعداد را با نمودار رشد استاندارد کودک مقایسه می‌کند (برای دختران و پسران نمودارهای متفاوتی وجود دارد).

رشد کودک در 4تا 7 ماهگی

کودکان در این سن همچنان به رشد سریع ادامه می‌دهند، رشد در اندازه‌ی بدن، مهارت‌های فیزیکی و توانایی ارتباط با جهان پیرامون خود. بسیاری از مهارت‌های جدیدی که می‌آموزند می‌تواند برای خوردن غذاهای سفت‌تر و جامد به کار آن‌ها بیایید. در واقع در این زمان یا طی چند ماه دیگر، کودک شما برای اولین بار می‌تواند طعم غذایی به جز شیر مادر یا شیر خشک را بچشد. البته همچنان اصلی‌ترین غذای کودک، شیر است اما او کم‌کم می‌تواند بسیاری از مزه‌های جدید را کشف کند. تا زمانی کودک شما همچنان رو به رشد است، عادت‌های غذایی احیاناً عجیبی که دارد نباید شما را نگران کند. طی این سه ماه، وزن اغلب کودکان دو برابر وزن تولدشان می‌شود. در این ماه‌ها کودک ماهیانه در حدود 560گرم وزن اضافه می‌کند و 2سانتی‌متر به قد او اضافه می‌شود.

رشد کودک 8 تا 12 ماهگی

رشد کودک در یک سال اول زندگی او بسیار سریع است و وزن او به دو برابر یا بیشتر از دو برابر وزن اولیه او می‌رسد. بعد از گذشت از مرز یک‌سالگی تین روند رشد کمی آرام می‌شود. طی این یکسال روند رشد قدی وزنی و دور سر کودک شما توسط پزشک ثبت شده و شما می‌توانید در این زمان جدول رشد کودک خود را مرور کنید و هر سؤالی در این رابطه از پزشک خود دارید بپرسید. در هنگام بررسی جدول رشد کودک خود، روند رشد او را با خودش مقایسه کنید و نه با کودکان دیگر. هر کودکی جثه و خصوصیات فیزیکی خاص خود را دارد اما تا زمانی که کودک شما همچنان به رشد کردن ادامه می‌دهد، جایی برای نگرانی وجود ندارد.

جهت رزرو مشاوره تلفنی و حضوری با این شماره تماس بگیرید 09374071940